Scenariusz zajęć

Autor: Agata Jarszak‑Tyl, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Dlaczego metale posiadają połysk?

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

X. Metale, niemetale i ich związki.

2) opisuje podstawowe właściwości fizyczne metali i wyjaśnia je na podstawie znajomości natury wiązania metalicznego.

Zakres rozszerzony

X. Metale, niemetale i ich związki

2) opisuje podstawowe właściwości fizyczne metali i wyjaśnia je na podstawie znajomości natury wiązania metalicznego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego metale posiadają połysk;

• opisuje zjawisko odbicia światła od metalu;

• określa, jak połysk metali wpłynął na ich zastosowanie;

• oblicza współczynnik odbicia światła dla metalu.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• technika tarcza strzelnicza;

• grafika interaktywna;

• sketchnotka;

• pogadanka.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica i kreda/pisak;

• podręcznik.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel pokazuje uczniom kilka przedmiotów: folię aluminiową, monetę, gwóźdź, łańcuszek, po czym zadaje przykładowe pytanie: Co sprawia, że przedmioty błyszczą?

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć, od czego zależy, że jedne metale mają większy połysk, a inne mniejszy. Efektem powinno być wskazanie współczynnik odbicia, który też pozwala wyjaśnić kolor, jaki posiada dany metal.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują i zbierają w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w e‑materiale w sekcji „Przeczytaj”, dotyczącymi fotonów. Układają do tekstu pytania i po wyznaczonym czasie zadają sobie nawzajem i udzielają odpowiedzi. Pozostali uczniowie i nauczyciel weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów.

2. Uczniowie zapoznają się z treścią w e‑materiale w sekcji „Przeczytaj” i analizują treści dotyczące powstawania metalicznego połysku. Po wyznaczonym czasie, nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej schemat z części „Przeczytaj”, który obrazuje zjawisko padania promieni świetlnych na metal. Chętna osoba omawia to zjawisko. Pozostali wraz z nauczycielem weryfikują poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów.

3. Nauczyciel poleca pracę w parach z grafiką interaktywną, wyjaśniającą błyszczenie metali. Następnie uczniowie sprawdzają, co zapamiętali, wykonując ćwiczenia dołączone do medium.

4. Uczniowie samodzielnie wykonują w zeszytach sketchnotkę. Po wyznaczonym czasie, chętne osoby prezentują swoje efekty na forum klasy.

5. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Tarcza strzelnicza. Celem tej metody jest bardzo szybkie uzyskanie informacji zwrotnej. Uczniowie na tarczy strzelniczej, zawieszonej w sali lekcyjnej, z użyciem samoprzylepnych karteczek, zaznaczają w skali od 0 do 10 swoje „strzały”. Koło można podzielić na części, w których oceniać można różne aspekty pracy, np. przydatność, atrakcyjność, stopień trudności materiału, zaangażowanie uczniów, zainteresowanie tematem, stopień opanowania zagadnienia, wynikający z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji, itp. Nauczyciel może odnieść się do tego ogólnie w ramach podsumowania.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się” pozostałe ćwiczenia, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Medium w sekcji „Grafika interaktywna” można wykorzystać na lekcji jako podsumowanie i utrwalenie wiedzy. Uczniowie mogą wykorzystać, przygotowując się do lekcji lub pracy kontrolnej.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje: folię aluminiową, monetę, gwóźdź, łańcuszek.

2. Nauczyciel przygotowuje planszę z tarczą strzelniczą oraz samoprzylepne karteczki dla uczniów.