Autor: Zuzanna Szewczyk

Przedmiot: biologia

Temat: Duży i mały obieg krwi

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, czym jest obieg krwi.

• Wykażesz różnice między dużym i małym obiegiem krwi.

• Przedstawisz krążenie krwi w obiegu płucnym i ustrojowym.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• ćwiczenia interaktywne;

• tworzenie plakatu.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru A1, kredki, flamastry.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel, odwołując się do wiedzy uczniów zdobytej na wcześniejszych zajęciach, zadaje pytania:

   • Co się składa na układ krwionośny?

   • Jakie funkcje pełni układ krwionośny?

2. Nauczyciel wprowadza uczniów w temat lekcji, uzupełniając ich wypowiedzi, i prosi ich o przeczytanie tekstu otwierającego e‑materiał.

3. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel wyświetla film pt. Duży i mały obieg krwi zawarty w e‑materiale. Uczniowie w parach wykonują polecenia nr 1 i 2 do filmu. Po upływie wyznaczonego czasu wybrane pary prezentują swoje odpowiedzi na forum klasy.

2. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy i rozdaje im arkusze papieru A1 oraz kredki i flamastry. Zadaniem każdego zespołu jest opracowanie plakatu na podstawie informacji przedstawionych w sekcji „Przeczytaj” oraz w filmie, obrazującego wskazane zagadnienie:

   • grupa I i II – duży obieg krwi;

   • grupa III i IV – mały obieg krwi.

   Obie grupy uwzględniają informacje o regulacji przepływu krwi i roli oksyhemoglobiny.

3. Uczniowie pracują w grupach „eksperckich”: czytają informacje na zadany temat, opracowują plakat i omawiają przedstawione informacje, poddają pod dyskusję ewentualne wątpliwości. Nauczyciel monitoruje działania uczniów.

4. Grupy wybierają po dwóch ekspertów, którzy najlepiej opanowali wiedzę nt. przypisanego zagadnienia. Następnie eksperci zamieniają się grupami: I z III, a II z IV. Zadaniem ekspertów jest przekazanie zdobytych informacji. Czas na wykonanie zadania nie powinien przekroczyć 10 min. Po upływie wyznaczonego czasu eksperci wracają do swoich grup.

5. Nauczyciel podsumowuje pracę w grupach i prosi wybranego ucznia o odczytanie treści ćwiczenia nr 8 (w którym uczniowie mają za zadanie wyjaśnić – w odniesieniu do przedstawionego tekstu – dlaczego ściana lewej komory serca jest trzy razy grubsza od ściany komory prawej). Chętny uczeń proponuje rozwiązanie. Pozostali poprawiają lub uzupełniają jego odpowiedź.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 6: wstawiają właściwe określenia w miejsca wskazane na schemacie przedstawiającym budowę serca człowieka.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 5 oraz 8.

Materiały pomocnicze:

Neil A. Campbell i in., Biologia Campbella, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

Film można wykorzystać w fazie wstępnej, a także na innej lekcji poświęconej układowi krwionośnemu.