Scenariusz lekcji

Autor: Daria Reczyńska, Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Paprotniki wymarłe i współczesne – znaczenie dla człowieka

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia przykładowe gatunki paprotników;

• wyjaśnia rolę wymarłych paprotników w życiu człowieka;

• omawia znaczenie współczesnych paprotników dla człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• praca z e‑materiałem;

• mapa myśli;

• analiza grafiki interaktywnej;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• zasoby zawarte w e‑materiale;

• szary papier;

• markery;

• bryłka węgla kamiennego.

Przed lekcją:

1. Nauczyciel przygotowuje na zajęcia bryłkę węgla kamiennego.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia temat lekcji.

2. Nauczyciel pokazuje uczniom przyniesioną bryłkę węgla kamiennego i pyta ich, czy wiedzą, jaki ma ona związek z tematem lekcji. Jeśli jest to konieczne, naprowadza uczniów na właściwą odpowiedź. Następnie nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy i prosi ich, by na podstawie swojej dotychczasowej wiedzy stworzyli mapę myśli przedstawiającą zastosowania paprotników przez człowieka, uwzględniającą nazwy przykładowych gatunków.

3. Uczniowie z pomocą nauczyciela formułują cele lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i uzupełniają w grupach mapy myśli.

2. Uczniowie porównują swoje mapy myśli z mapą zawartą w e‑materiale w sekcji „Grafika interaktywna”.

3. Nauczyciel rozpoczyna dyskusję, pytając: „Dlaczego należy ograniczyć wykorzystanie węgla kamiennego i zastąpić go innymi źródłami energii?”.

4. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie nr 4 w sekcji „Sprawdź się” (w którym uczniowie mają za zadanie połączyć składniki chemiczne występujące u niektórych paprotników z ich właściwościami wykorzystywanymi w medycynie), a następnie porównują swoje odpowiedzi z odpowiedziami kolegi lub koleżanki.

5. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie nr 2 z sekcji „Sprawdź się”. Następnie przygotowują podobne zadanie (typu „prawda/fałsz”) dla osoby z pary: wymyślają trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów, by odnosząc się do sformułowanych celów lekcji, rozwinęli zdania: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się…”.

Praca domowa:

Wyjaśnij, w jaki sposób paprocie ozdobne mogą pomóc mieszkańcom miast w dbaniu o zdrowie.

Materiały pomocnicze:

Rośliny lecznicze. Atlas, red. Danuta Rybak, Arkady, Warszawa 1993.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Grafikę interaktywną można wykorzystać w fazie wstępnej zajęć, w celu wzbudzenia zaciekawienia uczniów.