Dla nauczyciela
Imię i nazwisko autora: Paulina Rosiak
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Piętrowość klimatyczna w górach
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
I. Wiedza geograficzna.
Rozumienie specjalistycznych pojęć i posługiwanie się terminami geograficznymi.
Rozszerzenie wiedzy niezbędnej do zrozumienia istoty zjawisk oraz charakteru i dynamiki procesów zachodzących w środowisku geograficznym w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej.
II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.
Analizowanie i wyjaśnianie zjawisk i procesów geograficznych oraz zróżnicowania przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego świata.
III. Kształtowanie postaw.
Rozwijanie dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna.
Treści nauczania:
Zakres podstawowy
VI. Pedosfera i biosfera: procesy glebotwórcze, typy gleb, strefowość i piętrowość gleb oraz roślinności. Uczeń:
3) identyfikuje czynniki wpływające na piętrowe zróżnicowanie roślinności na Ziemi.
Zakres rozszerzony
III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów. Uczeń:
4) przedstawia uwarunkowania cech klimatów strefowych i astrefowych;
7) dostrzega prawidłowości w rozmieszczeniu zjawisk i procesów atmosferycznych.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne. Uczeń:
poznaje piętra klimatyczne gór,
ocenia wpływ wysokości na zmiany temperatury w górach,
analizuje piętra klimatyczno‑roślinne występujące w Alpach, Himalajach i Górach Skandynawskich,
analizuje dane klimatyczne,
dostrzega prawidłowości w rozmieszczeniu pięter klimatyczno‑roślinnych.
Strategie: konektywizm
Metody nauczania: rozmowa kierowana, burza mózgów
Formy zajęć: indywidualna, zbiorowa
Środki dydaktyczne: komputer z dostępem do internetu, mapa ścienna ogólnogeograficzna świata
Materiały pomocnicze
Literatura:
Lewandowski W., Góry wysokie. Leksykon, Wiedza Powszechna, Warszawa 2007.
Makowski J., Geografia fizyczna świata, PWN, Warszawa 2018.
Rączkowska Z., Współczesna rzeźba peryglacjalna wysokich gór Europy, Prace Geograficzne IGiPZ PAN, Warszawa 2007.
Zasoby internetowe:
aplikacja Google Earth
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne. Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć, przypominając informację o klimacie i ich rodzajach. Nauczyciel prosi uczniów o odpowiedź na pytanie: „Z czym kojarzą ci się góry?”, „Jaki klimat panuje w górach?”.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z informacjami zawartymi w multimedium, a następnie inicjuje rozmowę na temat czynników kształtujących klimat w górach. Uczniowie zapoznają się ze schematem interaktywnym. Nauczyciel kieruje rozmową tak, aby uzyskać odpowiedzi na pytania: „Co to jest klimat górski?”, „Jakie czynniki kształtują klimat w górach?”, „Jakie są różnice między omawianymi pasmami górskimi?”, „Dlaczego przebieg pięter klimatycznych jest inny?”, „Z czego wynikają różnice w występowaniu pięter roślinnych?”. Nauczyciel przeprowadza tzw. burzę mózgów. Prosi uczniów o krótkie wypowiedzi na temat omawianych pasm górskich i różnic między nimi. Nauczyciel kieruje rozmową tak, aby uczniowie wymienili prawidłowości w rozmieszczeniu pięter klimatyczno‑roślinnych i omówili cechy klimatu górskiego.
Faza podsumowująca
Uczniowie wypowiadają się na temat tego, czego dowiedzieli się na lekcji. Dzielą się spostrzeżeniami.
Uczniowie wykonują ćwiczenia z e‑materiału.
Praca domowa
Korzystając z dodatkowych źródeł wiedzy, scharakteryzuj piętra klimatyczno‑roślinne w wybranych górach na świecie.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:
Grafika interaktywna – uczeń może samodzielnie odkrywać elementy grafiki. Każdemu elementowi pięter klimatyczno‑roślinnych przyporządkowany jest opis. Do opisów pasm górskich dołączono charakterystykę warunków klimatycznych panujących na wybranych wysokościach. Multimedium może być wykorzystane do omawiania zagadnień związanych z klimatem górskim i piętrami roślinności.