Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Postawy społeczeństwa polskiego wobec mniejszości narodowych oraz wobec innych narodów

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Człowiek i społeczeństwo.

Uczeń:

8) charakteryzuje współczesne społeczeństwo i analizuje jego cechy (otwarte, postindustrialne, konsumpcyjne, masowe i informacyjne).

Zakres rozszerzony

IV. Aspekty etniczne życia społecznego.

Uczeń:

2) przedstawia – z wykorzystaniem wyników badań opinii publicznej – postawy społeczeństwa polskiego wobec mniejszości narodowych i etnicznych oraz wobec innych narodów (także imigrantów); rozpoznaje przejawy ksenofobii i uzasadnia potrzebę przeciwstawiania się temu zjawisku.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje skład etniczny społeczeństwa polskiego;

• omawia postawy społeczeństwa polskiego wobec mniejszości narodowych i etnicznych;

• charakteryzuje postawy Polaków wobec innych narodów;

• rozpoznaje przejawy ksenofobii;

• wyjaśnia, dlaczego zjawisku ksenofobii należy się przeciwstawiać.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• praca z tekstem;

• praca z mapą;

• metoda wykładu;

• burza mózgów;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Wprowadzenie do tematu lekcji przez wskazanie sytuacji narodowościowej Polski po zakończeniu II wojny światowej.

2. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

1. Klasa analizuje zapisy Ustawy z 6 stycznia 2005 roku o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym w celu zdefiniowania, czym jest mniejszość narodowa i etniczna. Definicje zaproponowane przez uczniów zostaną zapisane na tablicy i po korekcie nauczyciela wpisane do zeszytów przedmiotowych.

2. Praca z prezentacją multimedialną i mapą przedstawiającą rozmieszczenie mniejszości narodowych i etnicznych w Rzeczypospolitej Polskiej – analiza.

3. Uczniowie samodzielnie wyszukują, jakie prawa mają przedstawiciele mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Są one zapisywane na tablicy jako ciąg dalszy notatki z lekcji.

4. Nauczyciel przedstawia pozycję i status obcokrajowców w Polsce, podaje liczbę oraz pochodzenie największych grup obcokrajowców. Analiza wykresu „Przyrost liczby cudzoziemców posiadających ważne zezwolenie na pobyt w Polsce w ujęciu rocznym”. Wnioski z analizy wykresu są prezentowane przez uczniów.

5. Wskazanie przez prowadzącego zajęcia roli, jaką pełni Urząd do spraw Cudzoziemców.

6. Omówienie stosunku Polaków do mniejszości narodowych i etnicznych oraz do innych narodowości na podstawie m.in. badań przeprowadzonych przez CBOS – dyskusja na forum klasy.

Faza podsumowująca

1. Dlaczego nie lubimy obcokrajowców w Polsce? – burza mózgów. Klasa odnosi się do stwierdzenia, przedstawiając różne poglądy na temat naszego stosunku do cudzoziemców. Wskazanie na negatywne skutki ksenofobii w polskim społeczeństwie.

2. Wykonanie ćwiczeń do multimedium.

Praca domowa:

Wykonanie ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Dyskryminacja i brak tolerancji mniejszości narodowych, „Rzeczpospolita”, rp.pl.

Mapy i dane statystyczne imigrantów i służb migracyjnych Polski, migracje.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Prezentacja multimedialna może zostać wykorzystana jako materiał powtórzeniowy do lekcji lub sprawdzianu.