Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Występowanie i rodzaje wód termalnych i mineralnych w Polsce.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

PODSTAWA PROGRAMOWA

XIV. Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego.
Uczeń: 2) wyróżnia na podstawie mapy główne jednostki geologiczne występujące na obszarze Polski i własnego regionu; 3) charakteryzuje na podstawie map rozmieszczenie głównych zasobów surowców mineralnych Polski oraz określa ich znaczenie gospodarcze.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje wody termalne i mineralne,

• wyróżnia rodzaje wód termalnych i mineralnych,

• analizuje występowanie wód termalnych i mineralnych w Polsce.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, JIGSAW, grafika interaktywna

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach (uczenie kooperatywne)

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, atlas geograficzny

Materiały pomocnicze

L. K. Dawydow, A. A. Dmitrijewa, N. G. Konkina, Hydrologia ogólna , PWN Warszawa 1979, rozdział: Wody podziemne.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – nawiązuje do wiadomości o wodach podziemnych z klasy I.

Faza realizacyjna

• Wykorzystując informacje z bloku tekstowego, uczniowie definiują wody termalne i mineralne, następnie wyróżniają rodzaje wód mineralnych.

• Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup, wyjaśnia przebieg zajęć (na czym polega praca w grupach metodą JIGSAW) – każda grupa ma liczyć minimum 4 uczniów (może być więcej); grupa wybiera lidera, który losuje jeden rodzaj wód do opracowania; grupa otrzymuje kartki papieru, aby uczniowie notowali zdobywane informacje (w określonym czasie ok. 8 minut).

Zadania dla grup: 1. – Przedstaw występowanie, charakterystykę i wykorzystanie wód termalnych w Polsce. 2. - Przedstaw występowanie, charakterystykę i wykorzystanie wód chlorkowych w Polsce. 3. - Przedstaw występowanie, charakterystykę i wykorzystanie wód siarczanowych i siarczkowych w Polsce. 4. - Przedstaw występowanie, charakterystykę i wykorzystanie szczaw w Polsce. 5. – Przedstaw występowanie, charakterystykę i wykorzystanie wód radoczynnych w Polsce.

• Każda grupa pracuje nad swoim zadaniem, korzystając głównie z e‑materiału (grafika interaktywna) oraz atlasu geograficznego – każdy uczeń w grupie ma być „ekspertem” w opracowywanym temacie; uczniowie dyskutują, w jaki sposób przedstawić omawiane zagadnienie pozostałym uczniom.

• Nauczyciel kontroluje pracę uczniów, w razie potrzeby pomaga im, wyjaśnia wątpliwości.

• Po upływie określonego czasu uczniowie pierwszej grupy eksperckiej przesiadają się tak, aby każdy z jej członków znalazł się w pozostałych grupach jako ekspert w swoim temacie (takich uczniów może być po dwóch); uczniowie przedstawiają kolegom z innych grup opracowane zadanie, pomagają stworzyć krótką notatkę (korzystają ze swoich kartek).

• Po upływie 4 minut nauczyciel prosi uczniów pierwszej grupy o powrót na swoje miejsca i podsumowuje przedstawione zadanie.

• Następnie nauczyciel w ten sam sposób postępuje z kolejnymi grupami – za każdym razem krótko podsumowuje zagadnienie.

• Każdy uczeń musi skorzystać z wiedzy innego ucznia i sam przekazać zdobytą w swojej grupie wiedzę pozostałym.

Faza podsumowująca

• Uczniowie otrzymują przyniesione przez nauczyciela próbki różnych wód mineralnych - próbują ich, porównują smak, zapach, temperaturę spożywania, mętność.

• Nauczyciel zadaje pytania sprawdzające stopień opanowania omawianych zagadnień – dotyczące np. występowania i charakterystyki wybranych wód.

• Podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami; ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.

• Nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału; uczniowie wykonują wybrane ćwiczenia z e‑materiału (oprócz ćwiczenia 4 – ma być pracą domową).

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.

Praca domowa

Zadanie dla wszystkich:

• Z jakich wód termalnych i mineralnych mogą korzystać mieszkańcy twojego regionu?

Zadanie dla chętnych: ćwiczenie 4 z e‑materiału

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafikę interaktywną można wykorzystać w fazie wstępnej lekcji dotyczących własnego regionu (np. czy i jakie wody występują w regionie, ich wpływ na rozwój turystyki i ochrony zdrowia mieszkańców) – zakres rozszerzony (XVI).

Grafikę można też wykorzystać w toku lekcji o zmianach w strukturze produkcji energii, zwłaszcza o możliwościach wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce (energia geotermalna – występowanie wód termalnych) – zakres podstawowy (XI).