Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Typy demograficzne społeczeństw

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludności, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich.

Uczeń:

  1. opisuje etapy rozwoju demograficznego ludności na przykładach wybranych krajów świata oraz ocenia konsekwencje eksplozji demograficznej lub regresu demograficznego w wybranych państwach.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wymienia i charakteryzuje typy demograficzne społeczeństw,

  • dostrzega związek między typami demograficznymi społeczeństwa a fazami modelu przejścia demograficznego,

  • interpretuje piramidę płci i wieku ludności oraz na tej podstawie określa typ demograficzny społeczeństwa,

  • rozróżnia piramidy płci i wieku społeczeństw w różnych fazach rozwoju.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem, burza mózgów

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (i/lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

A. Jelonek, M. Soja, Podstawy geografii ludności, IGiGP UJ, Kraków 2013.

D. Jędrzejczyk, Podstawy geografii ludności, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2001.

D.J. Walmsey, G.J. Lewis, Geografia człowieka. Podejście behawioralne, tłum. E. Nowosielska, Warszawa 1997.

Population Pyramids of the World from 1950 to 2100, [online], dostępny w internecie: https://www.populationpyramid.net/ (dostęp 25.01.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

  • Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie wiadomości na temat modelu przejścia demograficznego.

  • Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel rozpoczyna pogadankę na temat piramidy płci i wieku ludności. Objaśnia jej elementy oraz zasady odczytywania i analizy. W tym celu wyświetla fragment „Przeczytaj”.

  • Następnie nauczyciel prosi uczniów o wykonanie w parach polecenia 1 i 2 z bloku „Przeczytaj”. Uczniowie mogą w tym celu korzystać z tabletów lub komputerów.

  • Po zakończonej pracy chętni uczniowie zgłaszają propozycje odpowiedzi, które weryfikuje nauczyciel.

  • W kolejnym etapie nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każdej z grup przedziela po jednym zagadnieniu: grupa 1 – społeczeństwo progresywne, grupa 2 – społeczeństwo stacjonarne, grupa 3 – społeczeństwo regresywne. Zespoły mają za zadanie scharakteryzować przydzielony typ demograficzny społeczeństwa, korzystając z e‑materiału, zarówno grafiki interaktywnej, jak i fragmentu „Przeczytaj”.

  • Po zakończeniu zadania grupy prezentują po kolei wyniki swojej pracy. Mogą w tym celu posłużyć się wyświetleniem na ekranie odpowiedniego fragmentu e‑materiału. Po każdym wystąpieniu następuje klasowa dyskusja, nad przebiegiem której czuwa nauczyciel.

  • W następnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku „Sprawdź się”. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.

Faza podsumowująca

  • Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez wyświetlenie przez nauczyciela grafiki interaktywnej i krótkie podsumowanie zagadnień, które ona obejmuje (w nawiązaniu do pracy w grupach).

  • Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

Praca domowa

  • Wykonanie na brystolu mapy myśli przedstawiającej typy demograficzne społeczeństw.

  • Korzystając ze strony: www.populationpyramid.net, [online], dostępny w internecie: https://www.populationpyramid.net/, uczniowie w grupach wykonują postery przedstawiające piramidy ludności dla różnych państw świata.

  • Opcjonalnie można także poprosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana przez uczniów w fazie realizacyjnej (jako pomoc podczas pracy w grupach), a także w fazie podsumowującej lekcji. Może także znaleźć swoje zastosowanie podczas lekcji powtórzeniowej. Może zostać wykorzystana w ramach innych lekcji z działu dotyczącego przemian struktur demograficznych (zakres podstawowy VIII. 4, 5).

Sprawdź się