Autor: Zuzanna Szewczyk

Przedmiot: biologia

Temat: Fazy rozwoju prenatalnego człowieka

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Omówisz przebieg faz rozwoju prenatalnego człowieka.

• Zrozumiesz znaczenie gastrulacji, morfogenezy, histogenezy i organogenezy w rozwoju człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z filmem;

• linia czasu;

• mapa pojęć.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna lub rzutnik;

• arkusze papieru A3, flamastry.

Przed lekcją

1. Uczniowie przypominają sobie informacje na temat przebiegu ciąży z lekcji „Ciąża u człowieka – przebieg i higiena”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel, odwołując się do wiedzy uczniów zdobytej na wcześniejszych zajęciach, zadaje pytania: „Jakie fazy można wyróżnić w prenatalnym rozwoju człowieka?”, „Jakie procesy zachodzą w każdej z tych faz?”.

2. Nauczyciel wprowadza uczniów w temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w tekście otwierającym e‑materiał.

3. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają cele lekcji i określają kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z tekstem zamieszczonym w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel wyświetla animację pt. „Fazy rozwoju prenatalnego człowieka”.

3. Każda z grup otrzymuje arkusz papieru z narysowaną linią czasu. Nauczyciel prosi uczniów, aby za pomocą linii czasu opisali etapy rozwoju prenatalnego człowieka z podziałem na dwie fazy.

4. Grupy prezentują swoje linie czasu.

5. Nauczyciel czyta polecenie nr 3 do animacji: „Połącz fazę rozwoju ciąży z jej prawidłowym opisem”. Prosi uczniów, aby wykonali je w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje swoją odpowiedź, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

6. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia nr 7 („Na podstawie powyższego tekstu wymień pięć informacji, których dostarcza badanie USG podczas ciąży”) i nr 8 („Na podstawie powyższego tekstu oceń prawidłowość sformułowania: Alkohol ma szkodliwe działanie na płód tylko wówczas, gdy jest spożywany w okresie organogenezy”). Następnie porównują swoje odpowiedzi z najbliżej siedzącymi uczniami. Nauczyciel monitoruje pracę uczniów, a w razie trudności naprowadza podopiecznych na właściwe rozwiązania lub wyjaśnia wątpliwości.

Faza podsumowująca:

1. Klasa wspólnie wykonuje mapę pojęć podsumowującą zajęcia.

2. Nauczyciel ocenia zaangażowanie uczniów podczas zajęć.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 6.

Materiały pomocnicze:

Neil A. Campbell i in., Biologia Campbella, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

Encyklopedia szkolna. Biologia, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji:

Animacja może zostać wykorzystana w fazie wstępnej lekcji w celu wprowadzenia uczniów w temat zajęć. Można ją również wykorzystać w ramach lekcji powtórkowej oraz na innych zajęciach traktujących o rozwoju prenatalnym człowieka.