Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Kosmiczny kalendarz
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I
Podstawa programowa
II. Ziemia we Wszechświecie: Ziemia jako planeta, następstwa ruchów Ziemi, ciała niebieskie, Układ Słoneczny, budowa Wszechświata.
Uczeń:
4) charakteryzuje budowę Wszechświata oraz stan jego poznania;
5) kształtuje wyobrażenie o ogromie i złożoności Wszechświata, obserwując ciała niebieskie na zdjęciach i mapach kosmosu, prowadzi obserwacje gwiazdozbiorów nieba północnego, dostrzega piękno i harmonię Wszechświata oraz Ziemi widzianej z kosmosu.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wyjaśnia, czym jest kalendarz kosmiczny,
omawia najważniejsze wydarzenia z ewolucji Wszechświata,
przedstawia chronologię wydarzeń związanych z ewolucją Wszechświata.
Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa
Metody nauczania: miniwykład, pogadanka, dyskusja, mapa myśli/plakat, metody operatywne (praca z e‑materiałem – z tekstem i z symulacją interaktywną)
Formy zajęć: praca indywidualna, praca grupowa, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/ monitor dotykowy/ tablety, e‑materiał, podręcznik, arkusze papieru, pisaki
Materiały pomocnicze
Rybka E., Astronomia ogólna, PWN, Warszawa 1978.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – pogadanka: jakie istnieją kalendarze? Jakie informacje może zawierać kalendarz kosmiczny?
Następnie nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.
Faza realizacyjna
Następuje wyjaśnienie terminu kalendarza kosmicznego – miniwykład nauczyciela.
Wielki Wybuch – (przypomnienie wiadomości) określenie początku kalendarza kosmicznego.
Nauczyciel dzieli uczniów na 4 grupy – każda z nich ma przedstawić najważniejsze wydarzenia w podanym przez nauczyciela okresie z kalendarza kosmicznego.
Grupy otrzymują arkusze papieru – mogą korzystać z tekstu e‑materiału i z innych dostępnych źródeł.
W czasie pracy uczniów w grupach nauczyciel rysuje u góry tablicy skalę czasową (poziomo), zaznacza na tej skali miesiące, zostawiając z prawej strony trochę więcej miejsca (na dzień 31 XII).
Po zakończeniu pracy uczniowie przyczepiają swoje plakaty do tablicy w określonym miejscu (w danym okresie kalendarza kosmicznego).
Następnie przedstawiciele grup omawiają postery.
Po zakończeniu prezentacji nauczyciel ocenia pracę grup, dopytuje, dlaczego w pierwszych miesiącach roku miało miejsce mniej wydarzeń niż w grudniu.
Nauczyciel prosi, aby uczniowie zapoznali się z symulacją interaktywną w e‑materiale, porównali przedstawione przez grupy wydarzenia z zawartymi w symulacji.
W razie potrzeby możliwa dyskusja, ewentualne wyjaśnienia niezrozumiałych kwestii przez nauczyciela.
Faza podsumowująca
Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami.
Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane przez nauczyciela zadania z e‑materiału.
Uczniowie omawiają wykonane ćwiczenia.
Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – mówią, co było łatwe, trudne, ciekawe, zastanawiają się nad możliwościami zastosowania zdobytej wiedzy.
Praca domowa
Korzystając z różnych źródeł informacji, wyjaśnij, jak w kalendarzu kosmicznym przedstawia się powstanie Układu Słonecznego.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Symulację interaktywną można wykorzystać na lekcjach z działu „Ziemia we Wszechświecie” (zakres podstawowy: II. 1, II. 3, II. 4) oraz na lekcji powtórzeniowej (zakres podstawowy i rozszerzony: II).