Dla nauczyciela
Scenariusz
Autor
Learnetic
Temat zajęć
Niemcy pod rządami Hitlera. Jak powstaje wykluczenie?
Grupa docelowa
szkoła podstawowa, klasa 7/ szkoła ponadgimnazjalna, klasa 1
Ogólny cel kształcenia:
Uczeń charakteryzuje politykę społeczną Niemiec pod koniec lat dwudziestych oraz w latach trzydziestych XX wieku.
Kształtowane kompetencje ogólne:
porozumiewanie się w języku ojczystym,
kompetencje społeczne i obywatelskie.
Cele (szczegółowe) operacyjne
Uczeń:
charakteryzuje mechanizm dyskryminacji na podstawie ćwiczenia Jane Eliot niebieskoocy – brązowoocy,
wyjaśnia, czym jest wykluczenie społeczne i w jaki sposób się ono przejawia,
wymienia podstawowe założenia programu NSDAP,
dostrzega zależność pomiędzy wielkim kryzysem a dojściem Hitlera do władzy,
omawia politykę Hitlera po objęciu władzy w 1933 roku,
opisuje politykę dyskryminacyjną prowadzoną wobec Żydów,
wyjaśnia, czym były i jaki miały cel ustawy norymberskie,
wyjaśnia określenie noc kryształowa.
Metody/techniki kształcenia:
metody programowane: z wykorzystaniem e‑podręcznika, z użyciem multimediów;
metody problemowe: aktywizujące: mapa myśli, burza mózgów;
metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe, praca z tekstem, praca z materiałem źródłowym;
metody podające: rozmowa nauczająca
.
Formy organizacji pracy
indywidualna
zbiorowa
grupowa
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca:
Czynności organizacyjne. Nauczyciel podaje temat i omawia cel lekcji, którym jest zapoznanie uczniów z polityką społeczną Niemiec pod koniec lat dwudziestych oraz w latach trzydziestych XX wieku.
Nauczyciel pyta uczniów, czy wiedzą, co to jest totalitaryzm; inicjuje burzę mózgów i zapisuje na tablicy skojarzenia uczniów, następnie wspólnie tworzą definicję totalitaryzmu. Uczniowie sprawdzają, czy ich definicja jest zgodna z definicją w Słowniczku i omawiają ewentualne różnice.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel pyta uczniów, czy ktoś z nich wcześniej słyszał o filmie lub o ćwiczeniu niebieskoocy – brązowoocy, prosi o wyszukanie informacji na temat filmu oraz Jane Elliott w internecie.
Uczniowie dzielą się zdobytymi informacjami. Nauczyciel pyta uczniów, czy domyślają się jaki związek ma ten film z tematem dzisiejszej lekcji? Zwraca uwagę, że pierwsza część filmu, który obejrzą poświęcona jest wykluczeniu społecznemu i mechanizmom, które do niego prowadzą. Nauczyciel prosi uczniów, aby w trakcie oglądania pierwszej części zwrócili uwagę na to, czym jest wykluczenie społeczne i w jakich sytuacjach mogą się z nim spotykać.
Uczniowie oglądają pierwszą część filmu, do słów Ani: […] nie tylko w czasie wojny. Antysemityzm w Niemczech zaczął się dużo wcześniej. (scena 11)
Po projekcji filmu nauczyciel prosi uczniów o wyrażenie opinii na temat ćwiczenia niebieskoocy– brązowoocy. Prosi, aby opowiedzieli o emocjach, jakie towarzyszyły oglądaniu filmu. Pyta, jakie wrażenie zrobiła na nich informacja, że w klasie wybiera się grupę uczniów, która będzie odtąd dyskryminowana.
Nauczyciel pyta, jakie przykłady dyskryminacji i wykluczenia społecznego uczniowie znają – zadaniem nauczyciela jest takie pokierowanie rozmową, aby uczniowie zauważyli, że wykluczenie może mieć charakter wielowymiarowy i może dotyczyć różnych dziedzin życia: edukacji, gospodarki, kultury, polityki. Może mieć charakter braku dostępu do usług medycznych i społecznych. Może też być wynikiem ograniczenia praw obywatelskich. W trakcie rozmowy z uczniami nauczyciel rysuje na tablicy mapę myśli, na której kolejno zapisuje przykłady i dziedziny, których może dotyczyć wykluczenie.
Następnie uczniowie oglądają drugą część filmu. Przed projekcja nauczciel poleca uczniom aby postarali się zapamiętać w jaki sposób dyskryminowano Żydów, jak wykluczano ich ze społeczności niemieckiej w dwudziestoleciu międzywojennym.
Po projekcji nauczyciel prosi uczniów, aby wskazali, które z przejawów dyskryminacji, widocznych na mapie myśli dotknęły Żydów w Niemczech w latach trzydziestych XX wieku.
Następnie prosi o rozwiązanie interaktywnych zadań multimedialnych oznaczonych numerami 1–4. Wspólnie z uczniami odczytuje tekst źródłowy w ćwiczeniu nr 1; tłumaczy, że jest to fragment ustaw norymberskich nazywanych ustawami o ochronie krwi i czci.
Po rozwiązaniu zadań uczniowie omawiają je wspólnie z nauczycielem.
Nauczyciel, wykorzystując wykresy z ćwiczenia nr 3, w krótkim podsumowaniu omawia, w jaki sposób naziści doszli do władzy; wymienia czynniki, które miały decydujące znaczenie dla tego procesu.
Faza podsumowująca:
W ramach podsumowania uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne oznaczone numerami 5–10, następnie omawiają je wspólnie z nauczycielem. Nauczyciel wyjaśnia wątpliwości. Następnie inicjuje pogadankę z wykorzystaniem strony Podsumowanie –uczniowie formułują wnioski z lekcji oraz oceniają, w jakim stopniu poszerzyli swoje wiadomości dotyczące polityki niemieckiej względem Żydów w dwudziestoleciu międzywojennym.
Praca domowa
Sprawdź znaczenie terminu Holokaust; dowiedz się, w jakim kontekście jest najczęściej używane. Wykorzystaj do tego różne źródła informacji.
Metryczka
Tytuł
Niemcy pod rządami Hitlera. Jak powstaje wykluczenie?
Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego w‑materiał się odnosi
W cieniu Hitlera i Stalina
Przedmiot
historia
Etap edukacyjny
szkoła podstawowa, szkoła ponadpodstawowa
Podstawa programowa
27. Polska w okresie II wojnie światowej. Uczeń:
2) podaje charakterystyczne cechy polityki Stalina i Hitlera wobec własnych społeczeństw i państw podbitych;
Nowa podstawa programowa
XXVII. Europa i świat po I wojnie światowej .Uczeń:
3) charakteryzuje oblicza totalitaryzmu (włoskiego faszyzmu, niemieckiego narodowegosocjalizmu, systemu sowieckiego): ideologię i praktykę.
Kompetencje kluczowe:
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006 w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie:
1) porozumiewanie się w języku ojczystym,
6) kompetencje społeczne i obywatelskie.
Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia
Uczeń:
odpowiada na pytania postawione do filmu;
przedstawia własne stanowisko i próbuje je uzasadnić;
stawia pytania dotyczące przyczyn i skutków analizowanych wydarzeń historycznych i współczesnych.