Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wpływ wiatrów lokalnych na środowisko geograficzne i gospodarkę

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

PODSTAWA PROGRAMOWA

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

3) wyjaśnia na przykładach genezę wiatrów stałych, okresowych oraz lokalnych i określa ich znaczenie dla przebiegu pogody.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia wiatry lokalne i wskazuje miejsca ich występowania,

• wyjaśnia wpływ wiatrów lokalnych na środowisko geograficzne,

• omawia wpływ wiatrów lokalnych na gospodarkę.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: pogadanka, burza mózgów, dyskusja, metody operatywne (praca z e‑materiałem), metaplan

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik

Materiały pomocnicze

L. J. Battan – Pogoda, PWN Warszawa 1979.

Günter D. Roth – Pogoda i klimat, Świat Książki, Warszawa 2000.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne.

• Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie nazw wiatrów stałych, okresowych i lokalnych – następuje pogadanka na ich temat.

• Następnie nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel rozdaje uczniom karteczki samoprzylepne i prosi ich o podanie przykładów wpływu wiatrów lokalnych na środowisko (burza mózgów). Następuje selekcja informacji na tablicy i dyskusja z wykorzystaniem e‑materiału (zdjęcia, schematy etc.).

• Nauczyciel zadaje klasie pytanie: jaki jest wpływ wiatrów lokalnych na gospodarkę człowieka?

• Nauczyciel dzieli uczniów na 4 grupy - uczniowie będą pracować metodą metaplanu.

• Nauczyciel wyznacza (lub robi losowanie) każdej grupie rodzaje wiatrów (mogą to być typy wiatrów), którymi uczniowie będą się zajmowali. Nauczyciel daje również każdej grupie mapę konturową dostosowaną do przydzielonego wiatru (np. sirocco - basen Morza Śródziemnego). Następnie podaje czas wykonania zadania (np. ok. 15‑20 minut), a każda grupa tworzy plakat zawierający odpowiedź na zadane pytanie. Dodatkowo każda grupa ma za zadanie zaznaczyć na mapie konturowej obszar występowania danego wiatru, miejsce jego powstania i kierunek wiania.

• Uczniowie pracują w grupach, poszukują informacji w e‑materiale i innych dostępnych źródłach, nauczyciel kontroluje ich pracę i wspiera w razie pojawienia się trudności.

• Każda grupa wybiera ucznia, który będzie prezentował wyniki dyskusji zamieszczone na plakacie, zwłaszcza wnioski oraz mapy, które mogą być podstawą do opracowania notatki do zeszytu.

• Nauczyciel razem z uczniami podsumowuje pracę grup.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami, ocenia pracę uczniów.

• Następnie nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału.

• Uczniowie indywidualnie wykonują wybrane ćwiczenia z e‑materiału.

• Na zakończenie nauczyciel zadaje uczniom pytania: co było ciekawe, łatwe, trudne, jak można wykorzystać poznane wiadomości i umiejętności.

Praca domowa

• Korzystając z różnych źródeł informacji napisz, jakimi wiatrami są i gdzie występują: buran i blizzard. W jaki sposób wpływają na środowisko geograficzne?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

• multimedium można wykorzystać na lekcji powtórzeniowej z zakresu rozszerzonego (dział III) oraz do samodzielnej nauki przez ucznia,

• multimedium można wykorzystać na lekcji z zakresu podstawowego dotyczącej czynników kształtujących pogodę (III. 1).