SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Czynniki rozwoju turystyki w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy/rozszerzony, klasa II/III

Podstawa programowa

Zakres podstawowy

XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.

Uczeń:

13) prezentuje wartości obiektów stanowiących dziedzictwo kulturowe Polski na przykładzie wybranego regionu lub szlaku turystycznego.

Zakres rozszerzony

XII. Rola tradycyjnych i nowoczesnych usług w rozwoju społeczno‑gospodarczym: transport, łączność, usługi edukacyjne, badawczo‑rozwojowe, finansowe i turystyczne.

Uczeń:

5) wyróżnia rodzaje usług turystycznych oraz wyjaśnia przyczyny i skutki społeczno‑kulturowe i gospodarcze szybkiego ich rozwoju na świecie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia, kategoryzuje i charakteryzuje czynniki sprzyjające rozwojowi turystyki w Polsce,

• wyjaśnia wpływ różnych czynników na rozwój turystyki w Polsce,

• proponuje przykłady czynników sprzyjających rozwojowi turystyki w wybranych regionach Polski.

Strategie nauczania: odwrócona klasa

Metody nauczania: pogadanka, rozmowa kierowana, praca z e‑materiałem

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), mapa fizyczna Polski, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Kaczmarska A., Wybrane czynniki rozwoju turystyki, „Studia Ekonomiczne” 2014, t. 176, s. 202–215.

Kraś J., Kierunki rozwoju turystyki w Polsce, „Resovia Sacra” 2009, r. 16, s. 373–385.

Lijewski T. i in., Geografia turystyki Polski, PWE, Warszawa 2008.

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel dzieli uczniów na 6 grup. Każdy zespół ma za zadanie przygotować prezentację multimedialną lub plakat na temat czynników rozwoju turystyki w danym pasie ukształtowania powierzchni Polski. Do wyboru są: pas pobrzeży, pas pojezierzy, Niziny Środkowopolskie, pas wyżyn, pas kotlin i pas gór. Nauczyciel prosi, żeby prezentacje (lub plakaty) zawierały jak największą liczbę zdjęć, a czas ich trwania (referowania) nie przekroczył 3 minut. Nauczyciel proponuje, by podczas ich przygotowania uczniowie skorzystali z e‑materiału, wskazanej wyżej literatury oraz innych źródeł informacji geograficznej.

Faza wprowadzająca

• Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie wiadomości na temat rodzajów turystyki.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel rozpoczyna pogadankę na temat atrakcyjności turystycznej jako głównego czynnika rozwoju turystyki. W tym celu może posłużyć się schematem przedstawiającym to zagadnienie, zamieszczonym w e‑materiale.

• Następnie nauczyciel inicjuje rozmowę kierowaną, w której uczniowie charakteryzują poszczególne składowe atrakcyjności turystycznej. Po zakończeniu tej rozmowy nauczyciel wyświetla na tablicy fragment e‑materiału, w którym opisane są te zagadnienia. Jego analiza ma na celu podsumowanie i rozszerzenie wiadomości na ten temat. Uczniowie zapoznają się także ze zdjęciami zamieszczonymi w tej części bloku „Przeczytaj”.

• Uczniowie wykonują samodzielnie polecenia zawarte w części „Przeczytaj”. Następnie chętni uczniowie dzielą się swoimi pomysłami na forum klasy. Następuje między nimi dyskusja i wymiana informacji. Nad jej przebiegiem czuwa nauczyciel.

• W kolejnym etapie lekcji nauczyciel prosi uczniów o przedstawienie wykonanych w domu prezentacji (lub o zademonstrowanie i omówienie plakatów). Każda grupa ma maksymalnie 3 minuty na swoją prezentację (referat). Po ostatnim wystąpieniu uczniowie dyskutują między sobą, zadają pytania oraz dzielą się swoimi przemyśleniami. Po tym zadaniu nauczyciel może poprosić poszczególne grupy o odpowiedź na ewentualne pytania dodatkowe, a także skomentować lub podsumować wyniki ich pracy.

• Po zakończonej dyskusji nauczyciel zadaje uczniom pytanie: jakie czynniki mogą hamować rozwój turystyki w Polsce? Chętni uczniowie zgłaszają swoje pomysły i zapisują je w formie schematu na tablicy. Po tym zadaniu nauczyciel wyświetla podrozdział e‑materiału pt. Czynniki hamujące rozwój turystyki w Polsce. Ma to na celu podsumowanie i zgromadzenie innych pomysłów.

• Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie kilku ćwiczeń z e‑materiału (w miarę możliwości czasowych). Wyświetla je na tablicy interaktywnej, a chętni uczniowie podchodzą i rozwiązują je.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy – nauczyciel zadaje uczniom pytania: czego się dziś nauczyliście? co wam się najbardziej podobało? Chętni uczniowie odpowiadają na nie.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

Praca domowa

• Zadanie pracy domowej w postaci dokończenia ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Ponadto nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z artykułem A. Kaczmarskiej Wybrane czynniki rozwoju turystyki (link w materiałach pomocniczych) i wypisanie w zeszycie tzw. megaczynników rozwoju turystyki.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas zajęć poświęconych planowaniu trasy wycieczki (zakres podstawowy: XV. 14). Może znaleźć zastosowanie na lekcji dotyczącej roli turystyki i krajoznawstwa w poznawaniu zróżnicowania i piękna krajobrazów przyrodniczych i kulturowych Polski (zakres rozszerzony: XIV. 5).