SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Jak zapobiegać powodziom?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

Podstawa programowa:

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

2) wyjaśnia powstawanie sztormów, powodzi i tsunami.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wie, czym jest ochrona przeciwpowodziowa;

• zna sposoby zapobiegania katastrofalnym skutkom powodzi;

• wyróżnia bezpośrednie i pośrednie metody ochrony przeciwpowodziowej;

• ocenia skuteczność poznanych metod zapobiegania powodziom.

Strategie nauczania: konektywizm, konstruktywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, mapa mentalna, metody operatywne (analiza tekstu, mapy, gra edukacyjna)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, fotografie przedstawiające skutki powodzi, mapa fizyczna Polski, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

Największe powodzie w Polsce. Galeria zdjęć (dostęp 11.02.2021).

Powodzie lokalne i zalewanie wodami roztopowymi i opadowymi (dostęp 11.02.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel pokazuje uczniom fotografie przedstawiające skutki powodzi; pogadanka (przypomnienie wiadomości): czym jest powódź? jakie są jej skutki?

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie wskazują na mapie Polski regiony najbardziej narażone na występowanie powodzi.

• Następnie uczniowie zapoznają się z tekstem zawartym w e‑materiale (część „Przeczytaj”).

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, każda otrzymuje arkusz papieru i pisaki; uczniowie wybierają lidera grupy.

• Zadaniem uczniów jest stworzenie mapy mentalnej do tematu: „Sposoby zapobiegania powodziom – ocena ich efektywności”.

• Uczniowie, dyskutując w grupach, tworzą mapy mentalne; korzystają z tekstu e‑materiału i innych dostępnych źródeł informacji.

• Po upływie określonego czasu uczniowie umieszczają swoje mapy mentalne na tablicy, a liderzy grup przedstawiają je.

• Nauczyciel po każdej prezentacji podkreśla przedstawioną przez uczniów ocenę efektywności sposobów zapobiegania powodzi.

• Po wszystkich prezentacjach podsumowanie efektywności sposobów zapobiegania powodzi – czy one są efektywne tylko w Polsce, czy są uniwersalne?

• Nauczyciel, korzystając z gry edukacyjnej zawartej w e‑materiale, sprawdza wiedzę uczniów; uczniowie indywidualnie rozwiązują test (8 minut).

Faza podsumowująca

• Utrwalenie materiału przy pomocy ćwiczeń znajdujących się w e‑materiale – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane ćwiczenia; część ćwiczeń nauczyciel może wskazać jako pracę domową.

• Nauczyciel podsumowuje realizację założonych celów lekcji – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie (może postawić oceny za test z gry edukacyjnej).

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – mówią, co było łatwe, trudne, ciekawe, jakie są możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.

Praca domowa

• Korzystając z e‑materiału, porównaj ochronę przeciwpowodziową czynną i bierną. Podaj przykłady miejsc (regionów), w których wykorzystywane są poszczególne elementy ochrony przeciwpowodziowej czynnej i biernej.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Grę edukacyjną można wykorzystać podczas lekcji dotyczącej sieci rzecznej Polski (zakres podstawowy: XIV. 7). Grę edukacyjną można wykorzystać również podczas lekcji z działu „Problemy środowiskowe współczesnego świata”, dotyczących np. wyjaśniania powstawania geozagrożeń meteorologicznych i klimatycznych (zakres rozszerzony: XVIII. 1).