Scenariusz

Autor

Learnetic

Temat zajęć

Ludzie ludziom – kolonializm europejski i kolonie karne

Grupa docelowa

szkoła podstawowa, klasa 8/ szkoła ponadgimnazjalna (ponadpodstawowa), klasa 1

Ogólny cel kształcenia:

Uczeń umieszcza w czasie i przestrzeni procesy dekolonizacyjne i ocenia ich następstwa.

Kształtowane kompetencje ogólne:

porozumiewanie się w języku ojczystym,
kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

rozróżnia pojęcia: kolonializm, kolonizacja, dekolonizacja;
ustala, jakie wydarzenie zainicjowało proces dekolonizacji;
charakteryzuje kolonie karne;
wskazuje historię Gujany Francuskiej jako kolonii karnej;
wskazuje na mapie położenie Gujany Francuskiej;
wyjaśnia, dlaczego Gujana Francuska pozostała terytorium zależnym.

Metody/techniki kształcenia:

metody programowane: z wykorzystaniem e‑podręcznika, z użyciem multimediów;
metody problemowe: aktywizujące: debata;
metody podające: pogadanka, wykład;
metody praktyczne: praca z tekstem źródłowym, praca z mapą.

Formy organizacji pracy

indywidualna
zbiorowa
grupowa

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

Czynności organizacyjne. Nauczyciel podaje temat i cele zajęć, zgodny z podstawą programową.

W krótkim wykładzie nauczyciel omawia proces dekolonizacji. Przedstawia rys historyczny – od Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych do systemu mandatowego zaproponowanego przez Ligę Narodów. Wymienia państwa, które uzyskały niepodległość po II wojnie światowej, wspomina też o okolicznościach temu towarzyszących.

Nauczyciel pyta uczniów, jakie były przyczyny dekolonizacji i czy przyniosła ona pozytywny skutek.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel przypomina uczniom zadanie, które mieli do wykonania w domu (zob. komentarz do lekcji). Następnie dzieli uczniów na dwie grupy i rozdaje instrukcje.

Grupa I

Wyobraźcie sobie, że jesteście uczestnikami konferencji Kolonializm – brzemię białego człowieka i misja niesienia cywilizacji, czy raczej nierozliczone zbrodnie i wyzysk ludów podbitych? Waszym zadaniem jest przedstawienie kolonializmu jako misji niesienia cywilizacji.

Grupa II

Nauczyciel wyjaśnia, że zadaniem uczniów będzie przygotowanie debaty o podłożu społeczno‑historycznym, w której będą starali się podsumować skutki procesów kolonizacji oraz dekolonizacji. Uczniowie powinni zastanowić się, jakie były założenia dotyczące dekolonizacji, a także czy osiągnięto zakładane rezultaty.

Po zakończonej debacie uczniowie oglądają film Ludzie ludziom – kolonializm europejski i kolonie karne. Nauczyciel poleca uczniom aby zwrócili uwagę na to do jakich celów została wykorzystana Gujana Francuska jako kolonia karna i dlaczego do dziś jest terytorium zależnym Francji.

Po projekcji filmu nauczyciel pyta, czy uczniowie znają inne kolonie karne. Wśród wymienionych powinny się znaleźć kolonie karne w Australii, w Nowej Kaledonii, na Syberii. Jeśli uczniowie nie podadzą propozycji, nauczyciel wskazuje powyższe przykłady kolonii karnych.

Faza podsumowująca:

W ramach podsumowania uczniowie rozwiązują zadania interaktywne, następnie omawiają je wspólnie z nauczycielem. Nauczyciel wyjaśnia wątpliwości uczniów. Następnie, w celu podsumowania lekcji, inicjuje pogadankę z wykorzystaniem strony Podsumowanie. Uczniowie formułują wnioski z lekcji.

Praca domowa

Sprawdź, co oznacza pojęcie upside‑down decolonization. Napisz, jak należy rozumieć to sformułowanie i czego ono dotyczy.

Komentarz do lekcji

Na dwa tygodnie przed lekcją nauczyciel poleca uczniom przypomnieć najważniejsze informacje na temat kolonizacji Afryki w XIX wieku i jej skutków, a także znaleźć najważniejsze informacje dotyczące dekolonizacji kontynentu afrykańskiego.

Nauczyciel informuje uczniów, że mogą skorzystać z dostępnych w internecie informacji np artykułów:

http://wyborcza.pl/1,157230,6518094,Dekolonizacja_Afryki.html

https://www.polskieradio.pl/130/6313/Artykul/1937997,Afryka‑Dekolonizacja‑nie‑byla‑dobrym‑zakonczeniem‑kolonializmu .

Uczniowie mogą również skorzystać z informacji zawartych w e‑podreczniku:

https://www.epodreczniki.pl/reader/c/205183/v/latest/t/student-canon/m/txOH2RPoP2#txOH2RPoP2_0000002E

Chętnym uczniom nauczyciel poleca przeczytać wybrane rozdziały z: Historia Afryki w zarysie Jerzego Prokopczuka oraz Półwiecze. Historia polityczna świata po 1945 roku Antoniego Czubińskiego.

m7b9f4941e67ed1f8_1519378789093_0

Metryczka

Tytuł

Ludzie ludziom- kolonializm europejski i kolonie karne

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego w‑materiał się odnosi

Proces dekolonizacji

Przedmiot

historia

Etap edukacyjny

szkoła podstawowa, szkoła ponadpodstawowa

Podstawa programowa

10. Świat po II wojnie światowej. Uczeń:

5) sytuuje w czasie i przestrzeni proces dekolonizacji oraz ocenia jego następstwa, uwzględniając rolę ONZ;

Nowa podstawa programowa

XXXVI. Świat po II wojnie światowej. Uczeń:

6) określa przyczyny, umieszcza wczasie i przestrzeni procesy dekolonizacyjne i ocenia ich następstwa;

Kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006 w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie:

1) porozumiewanie się w języku ojczystym,

6) kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia