Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.1.3.1

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Kennst du diese Lehrertypen?/Czy znasz takich nauczycieli?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa I, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność opisywania i wypowiadania się na temat życia szkoły, w tym typów nauczycieli.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania, osobisty system wartości, autorytety);
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; 

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wymienia typy nauczycieli;

  • wymyśla i definiuje swój typ nauczyciela;

  • opisuje typy nauczycieli.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • sam decyduje, jak rozwiązać problem i udzielić wyjaśnień;

  • sam decyduje, o czym będzie mówił podczas lekcji;

  • sam decyduje, o czym będzie pisał podczas lekcji;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • ćwiczenie (wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego, np. porównywanie struktur z językiem ojczystym lub innym językiem obcym na przykład angielskim, tłumaczenie słów, uogólnianie;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych;

  • odgadywanie znaczeń na pomocą używania wskazówek i sugestii językowych, np. jeżeli przed jakimś niemieckim wyrazem znajduje się rodzajnik nieokreślony „eine”, oznacza to, że ten wyraz z pewnością jest rzeczownikiem w rodzaju żeńskim; w tym samym celu mogą być także użyte wskazówki pozajęzykowe, np. ilustracje, diagramy, wykresy; struktura i układ tekstu;

  • pokonywanie ograniczeń w mówieniu i pisaniu poprzez np. użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy.

Metody/techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: opis, praca ze tekstem źródłowym, wykład informacyjny w formie audio i/lub video, podcast;

  • aktywizująca: Partner Check, wspólne czytanie;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca grupowa,

  • praca w parach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer/laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (plik audio),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat typów nauczycieli, z którymi zetknęli się uczniowie.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy trzyosobowe. Każda grupa siada przy osobnym stoliku. Przeznaczony do opracowania tekst jest dzielony przez nauczyciela na trzy fragmenty. Każdy uczeń zapoznaje się z fragmentem 1 i losuje jedno z trzech zadań:

    • a) przygotuj pytania dla uczniów z grupy na temat przeczytanego fragmentu;

    • b) zadaj uczniom z grupy pytania o niezrozumiałe słowa/fragmenty tekstu;

    • c) streść uczniom przeczytany fragment.

  • Po wykonaniu zadania uczniowie prezentują w grupach wyniki swojej pracy. Sekwencja powtarzana jest także w odniesieniu do fragmentu 2 i 3 (nauczyciel powinien zadbać o to, aby w poszczególnych sekwencjach każdy uczeń rozwiązywał inne zadanie).

  • Uczniowie dobierają się w pary. Następnie naprzemiennie rozwiązują zadania do tekstu, wyjaśniając partnerowi swój tok rozumowania. W kolejnym kroku dwie pary porównują rozwiązania. Na koniec uczniowie dokonują refleksji nad pracą w parze. Przed przystąpieniem do pracy nauczyciel powinien zapoznać uczniów z zasadami rozwiązywania ćwiczeń w parach. Zasada naczelna: myślę, wyjaśniam i szukam ewentualnego błędu samodzielnie.

  • Uczniowie zostają podzieleni na dwie grupy, słuchają pliku audio, notują równocześnie pytania, dotyczące usłyszanego tekstu. Po wypisaniu pytań słuchają ponownie nagrania, by sprawdzić poprawność i zanotować właściwe odpowiedzi. Uczniowie każdej grupy uzgadniają między sobą wspólne pytania (około 6–7), które zadadzą innej grupie. Po uzgodnieniu wspólnych pytań, grupy zadają sobie naprzemiennie pytania, dotyczące usłyszanego tekstu. Uczniowie udzielają informacji zwrotnej odnośnie prawidłowych odpowiedzi. Po rundzie pytań, uczniowie rozwiązują w grupach Übung 1–3 w części Plik audio.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie w grupach tworzą notatkę wizualną zawierającą różne typy nauczycieli, następnie na forum każda z grup opisuje typy nauczycieli, używając zdań dopełnieniowych ze spójnikiem dass.

  • Następnie uczniowie na karteczkach anonimowo zapisują swoje spostrzeżenia/doświadczenia związane z lekcją, np.: ... hat mir heute gefallen .../

  • … hat mir Spaß gemacht/… Ich wusste leider nicht, wie …/… hat mir Probleme bereitet.

Propozycja do realizacji w warunkach stacjonarnych:

Uczniowie grają w kalambury, pokazując charakterystyczne zachowanie dla danego typu nauczyciela, pozostali uczniowie muszą odgadywać, nazywając poszczególne czynności lub zachowania.

Praca domowa

Zadaniem ucznia jest przygotowanie krótkiego opisu wybranego pedagoga (ok. 60 znaków) oraz próba określenia i uzasadnienia, jakim typem nauczyciela jest.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio:

  • przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa; uczniowie przygotowują fiszki do tematu, wymieniają się nimi, powtarzając w ten sposób słownictwo;

  • w trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm); uczniowie przygotowują wywiad z koleżanką/kolegą na temat wymarzonego nauczyciela, jakie cechy powinien posiadać, dialogi prezentowane są na forum klasy;

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu, inspiracja do zaaranżowania analogicznej sytuacji komunikacyjnej, uczniowie przygotowują ankietę wśród kolegów i koleżanek na temat cech nauczycieli, na następnych zajęciach omawiają wyniki ankiety, z których wyłonią się cechy jakie powinien posiadać wymarzony nauczyciel.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik