Autor: Anna Juwan

Temat: Metody sztuczne sterowania płodnością

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Zdefiniujesz wskaźnik Pearla i podasz jego wartość dla różnych metod antykoncepcyjnych.

• Scharakteryzujesz hormonalne metody sterowania płodnością.

• Opiszesz mechaniczne metody antykoncepcji.

• Poznasz metody chemiczne antykoncepcji.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• analiza grafiki interaktywnej;

• mapa pojęć;

• analiza tekstu źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru, flamastry.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla zawartość sekcji „Wprowadzenie”. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają cele lekcji i określają kryteria sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Uczniowie na podstawie własnej wiedzy przygotowują w parach mapę pojęć dotyczącą tematu zajęć. Wybrana para przedstawia wyniki swojej pracy na forum klasy. Nauczyciel komentuje mapę, weryfikując potoczne przekonania uczniów odnoszące się do zaprezentowanych przez nich pojęć.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału w sekcji „Przeczytaj”. Nauczyciel prowadzi rozmowę kierowaną dotyczącą zagadnień poruszanych w e‑materiale. Uczniowie odpowiadają na zadane przez niego pytania:
   – Co określa wskaźnik Pearla?
   – Którą metodę antykoncepcji można uznać za najbardziej skuteczną, a którą za najmniej skuteczną, na podstawie wskaźnika Pearla?
   Jeśli jest to konieczne, nauczyciel naprowadza uczniów na właściwe odpowiedzi.

2. Uczniowie na podstawie własnej wiedzy, dostępnych źródeł oraz informacji zawartych w e‑materiale opracowują w parach wykres słupkowy przedstawiający skuteczność różnych metod antykoncepcji wg wskaźnika Pearla, a następnie tabelę przedstawiającą wady i zalety tych metod. Wybrane zespoły prezentują efekt swojej pracy.

3. Praca z multimedium („Grafika interaktywna”). Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną i wspólnie z uczniami dokonuje jej analizy. Prosi podopiecznych, by pracując w parach, na podstawie mapy interaktywnej oraz własnej wiedzy zaproponowali działania, które zwiększą dostęp Polaków do antykoncepcji. Następnie uczniowie konsultują swoje rozwiązania z inną, najbliżej siedzącą parą.

4. Nauczyciel wprowadza uczniów w treść polecenia nr 2, w którym mają za zadanie opisać zasady zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób przenoszonych drogą płciową w odniesieniu do danych z mapy interaktywnej. Uczniowie wykonują je w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem.

5. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 7 (w którym mają za zadanie wyjaśnić – w odniesieniu do tekstu źródłowego – dlaczego podczas leczenia izotretynoiną i w miesiąc po zakończeniu leczenia bezwzględnie zakazane jest oddawanie krwi) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie w 4‑osobowych grupach omawiają prawidłowe rozwiązanie. Po upływie wyznaczonego czasu wskazany przez nauczyciela przedstawiciel grupy prezentuje odpowiedź wraz z jej uzasadnieniem. Klasa ustosunkowuje się do niej. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

6. Uczniowie rozwiązują w grupach 4‑osobowych ćwiczenie nr 8 (w którym mają za zadanie ocenić – na podstawie tekstu źródłowego – czy podczas konsekwentnego stosowania nieuszkodzonych prezerwatyw lateksowych możliwe jest zakażenie się chlamydiozą), wyświetlone przez nauczyciela na tablicy. Po jego wykonaniu następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie nr 4 (typu „prawda/fałsz”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: tworzą trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki.

2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 3 oraz 5 i 6 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Grafika interaktywna” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.