Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.11.7

Autor e‑materiału: Justyna Sikora

Tytuł e‑materiału: Work‑Life‑Balance: Ausgleich zwischen Arbeit und Freizeit. Abitraining/Równowaga między pracą a czasem wolnym. Trening maturalny

Poziom edukacyjny: III etap edukacyjny, klasa 4, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:
Umiejętność wypowiadania się na temat zdrowia, życia prywatnego oraz pracy.

Utrwalenie słownictwa oraz wybranych zagadnień gramatycznych.

Trening strategii egzaminacyjnych.

Cele szczegółowe:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
4) praca (np. zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy, praca dorywcza, wybór zawodu, poszukiwanie pracy, warunki pracy i zatrudnienia);
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
7) wyraża i opisuje uczucia i emocje;
9) wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z teraźniejszości i przyszłości;
10) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • sprawdza znajomość słownictwa z działów Zdrowie, Życie prywatne, Praca oraz utrwala wybrane zagadnienia gramatyczne;

  • wymienia objawy oraz sposoby zapobiegania wypaleniu zawodowemu;

  • pisze e‑mail, w którym zwraca uwagę na niebezpieczeństwo diagnozowania własnego zdrowia przez Internet.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • sam decyduje, o czym będzie mówił podczas lekcji;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się

(w tym strategie związane z planowaniem i organizowaniem procesu uczenia się pod kątem egzaminu maturalnego oraz wzmacniające świadomość i umiejętność wykorzystania strategii egzaminacyjnych)

  • rozumienie informacji – czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego – porównywanie struktur z językiem ojczystym, tłumaczenie wyrazów, uogólnianie;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej, np. robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie, zakreślanie kolorem;

  • automotywacja i zachęcenie do działania;

  • centralizowanie procesu uczenia – utrwalanie i łączenie nowych informacji z już znanymi;

  • sprawdzanie z pamięci: samodzielne sprawdzanie wiedzy lub odpowiadanie na pytania dotyczące materiału do opanowania;

  • wyjaśnianie samemu sobie: tłumaczenie, w jaki sposób nowe informacje są powiązane z już znanymi, lub wyjaśnienie kroków potrzebnych do rozwiązania problemu;

  • ponowne czytanie: ponowna analiza przeczytanego tekstu;

  • podsumowywanie: pisanie streszczeń i podsumowań (różnej długości) tekstów do opanowania;

  • zauważanie i poprawianie własnych błędów językowych (także poprawianie błędów innych uczniów);

  • zadawanie samemu sobie pytania na temat zastosowania danego słowa czy zwrotu, a następnie próba podania przykładu w różnych kontekstach, sprawdzając poprawność użycia;

  • słowa kluczowe i mnemotechniki: używanie słów kluczowych i tworzenie obrazów w umyśle w formie skojarzeń z materiałem słownym.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje obywatelskie.

Metody i formy pracy:

  • konstruktywizm,

  • kognitywizm,

  • podająca: wyjaśnianie,

  • aktywizująca: gry dydaktyczne, burza mózgów,

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy,

  • programowana: z użyciem komputera.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (plik audio),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Przed lekcją warto poprosić uczniów o powtórzenie wiedzy z zakresu zdrowia,  życia prywatnego i pracy, ze szczególnym uwzględnieniem tematów: „Die innere Uhr des menschlichen Lebens”, „Wäre das Wetter nur besser, hätte ich bessere Laune”, „Familienleben: zwischen Tradition und Moderne”, „Mit 18 heiraten?”, „Jobsharing – warum nicht?”.

  • Na wstępie nauczyciel prosi uczniów, aby zastanowili się, dlaczego coraz częściej sięgamy po internetowe porady zdrowotne, zamiast udać się do lekarza. Uczniowie podają odpowiedzi, a nauczyciel zapisuje ich propozycje na tablicy wokół pytania Warum?

  • Nauczyciel pyta uczniów, dlaczego taka porada nie powinna zastąpić rzeczywistej wizyty u lekarza. Uczniowie przedstawiają argumenty, a nauczyciel zapisuje ich odpowiedzi wokół pojęcia Risiko.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel poleca uczniom przeczytanie tekstu „Frag Dr. Google” oraz wykonanie zadań pogłębiających analizę tekstu.

  • Nauczyciel sugeruje uczniom, że jednym z powodów szukania informacji na temat zdrowia jest stres, który powoduje objawy nie tylko psychiczne, lecz także fizyczne.

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy pojęcie Burn‑out‑Syndrom i prosi uczniów, aby w małych grupach zastanowili się nad przyczynami oraz możliwymi objawami wypalenia zawodowego.

  • Przedstawiciel jednej z grup podchodzi do tablicy i zapisuje propozycje, pozostałe grupy uzupełniają ewentualnie informacje.

  • Nauczyciel poleca uczniom wysłuchanie nagrania „Mein Weg raus aus dem Burn‑out” oraz wykonanie zadań sprawdzających zrozumienie wypowiedzi. Wybrani uczniowie prezentują Aufgabe 3 w tej sekcji, podczas gdy inni przysłuchują się i analizują poprawność oraz zakres realizacji poszczególnych elementów zadania.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie utrwalają wcześniej poznane zagadnienia gramatyczne i słownictwo z zakresu zdrowia i życia prywatnego.

  • Na zakończenie nauczyciel może zaproponować uczniom stworzenie krótkiego komiksu na temat perypetii dotyczących prywatnego i zawodowego życia Georga na podstawie omawianego tekstu „Mein Weg raus aus dem Burn‑out” oraz zadań w sekcji Sprawdź się.

Praca domowa

W ramach Aufgabe 8 w sekcji Sprawdź się uczniowie piszą wiadomość mailową, w której wyrażają swoją troskę i wsparcie dla przyjaciela lub przyjaciółki, który/która podejrzewa u siebie poważną chorobę.

Materiały pomocnicze:

Powinny stać się nimi przede wszystkim pozostałe lekcje z działu Zdrowie dla klasy IV, jak również zagadnienia pojawiające się w pozostałych zakresach tematycznych, które są w tym materiale utrwalane.

Propozycja wykorzystania tekstu autentycznego:

Selbstmanagement‑Methoden: Mehr Erfolg und Erfüllung im Arbeitsalltag, https://www.bia-stuttgart.de/artikel/selbstmanagement-methoden-mehr-erfolg-und-erfuellung-im-arbeitsalltag-3671,87,421.html, [data dostępu: 13.12.2023].

Uczniowie dzielą się na kilkuosobowe grupy, czytają i analizują tekst, a następnie przygotowują plakaty informacyjne na temat samoorganizacji w kontekście zachowania zdrowia psychicznego.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio:

  • przed lekcją: przedstawienie historii Georga jako wprowadzenie do tematu zagrożeń wynikających z długotrwałego stresu i przepracowania;

  • w trakcie lekcji: omówienie przyczyn i skutków długotrwałego stresu na przykładzie opowieści Georga;

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu. Uczniowie przygotowują quizy online dotyczące zagadnień z lekcji i udostępniają je za pomocą kodów QR, co pozwala im powtarzać omawiane tematy.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik