SCENARIUSZ LEKCJI

Autorzy: Małgorzata Luc, Jacek Szmańda

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Jak zachować walory krajobrazów przyrodniczych i kulturowych oraz zapobiegać ich degradacji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa III

Podstawa programowa

XIV. Zróżnicowanie krajobrazowe Polski: krajobraz wód powierzchniowych, bagienno‑łąkowy, leśny, górski ponad granicą lasu, rolniczy – wiejski, podmiejski i rezydencjalny, małomiasteczkowy, wielkich miast, przemysłowy, górniczy, komunikacyjny.

Uczeń:

6) podaje przykłady działań służących zachowaniu walorów krajobrazów przyrodniczych i kulturowych oraz zapobieganiu ich degradacji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wskazuje główne akty prawne dotyczące ochrony i kształtowania krajobrazu,

• analizuje udział różnych form ochrony krajobrazu w Polsce,

• dostrzega potrzebę ochrony życia w obliczu geozagrożeń i postępującej degradacji środowiska przyrodniczego.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody nauczania: analiza treści tekstu, danych statystycznych, tabel, rozmowa kierowana, dyskusja dydaktyczna

Formy zajęć: praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer z dostępem do internetu

Materiały pomocnicze

Degórski M., Problemy planowania ochrony krajobrazu w Polsce, „Problemy Ekologii Krajobrazu” 2012, t. 33, s. 17–29.

Europejska Konwencja Krajobrazowa, Dz. U. 2006, nr 14, poz. 98.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych, Dz. U. 2019, poz. 394.

Solon J., Chmielewski T.J., Myga‑Piątek U., Kistowski M., Identyfikacja i ocena krajobrazów Polski – etapy i metody postępowania w toku audytu krajobrazowego w województwach, „Problemy Ekologii Krajobrazu” 2015, t. 40, s. 55–76.

Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, Dz. U. 2015, poz. 774.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć, prowadząc dyskusję na temat pojęcia krajobrazu, w trakcie której naprowadza uczniów na uświadomienie sobie potrzeby ochrony krajobrazu przed degradacją.

• Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

• Nauczyciel prosi o zapoznanie się z treścią części „Przeczytaj” i audiobookiem.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prowadzi z uczniami rozmowę kierowaną, starając się odpowiedzieć na następujące pytania: 1) Jak jest definiowane pojęcie krajobrazu w różnych dziedzinach wiedzy i sztuki oraz dokumentach prawnych? 2) W jakich dokumentach zawarte są przepisy dotyczące ochrony i kształtowania krajobrazu? 3) Jakie są główne formy ochrony krajobrazu?

• Nauczyciel prosi uczniów o indywidualne wykonanie ćwiczeń interaktywnych. Następnie prosi o wskazanie udziału różnych form ochrony krajobrazu w Polsce, zmian liczebności zespołów przyrodniczo‑krajobrazowych w Polsce na przykładzie ćwiczenia 5 oraz odpowiedzi na pytanie o cele i zadania audytu krajobrazowego ze wskazaniem, jakich jednostek administracyjnych dotyczą i w jakich odstępach czasu musi on być wykonywany.

Faza podsumowująca

• Uczniowie z pomocą nauczyciela wymieniają główne formy i dokumenty prawne ochrony przyrody.

• Przypomnienie celów lekcji.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwości.

Praca domowa

• Korzystając z dostępnych źródeł informacji, scharakteryzuj krótko parki krajobrazowe w Twoim województwie (podaj ich liczbę, nazwy, powierzchnię i rozmieszczenie).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Audiobook może zostać wykorzystany podczas zajęć z cyklu „Krajobrazy Polski” (zakres rozszerzony: XIV. 1, XIV. 2). Może znaleźć zastosowanie na lekcjach poświęconych ochronie środowiska w Polsce oraz formom ochrony przyrody (zakres podstawowy: X. 4, XIII. 10, XIV. 11).