Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Autorzy: Małgorzata Luc, Jacek Szmańda
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Jak zachować walory krajobrazów przyrodniczych i kulturowych oraz zapobiegać ich degradacji
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa III
Podstawa programowa
XIV. Zróżnicowanie krajobrazowe Polski: krajobraz wód powierzchniowych, bagienno‑łąkowy, leśny, górski ponad granicą lasu, rolniczy – wiejski, podmiejski i rezydencjalny, małomiasteczkowy, wielkich miast, przemysłowy, górniczy, komunikacyjny.
Uczeń:
6) podaje przykłady działań służących zachowaniu walorów krajobrazów przyrodniczych i kulturowych oraz zapobieganiu ich degradacji.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne
Uczeń:
wskazuje główne akty prawne dotyczące ochrony i kształtowania krajobrazu,
analizuje udział różnych form ochrony krajobrazu w Polsce,
dostrzega potrzebę ochrony życia w obliczu geozagrożeń i postępującej degradacji środowiska przyrodniczego.
Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)
Metody nauczania: analiza treści tekstu, danych statystycznych, tabel, rozmowa kierowana, dyskusja dydaktyczna
Formy zajęć: praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer z dostępem do internetu
Materiały pomocnicze
Degórski M., Problemy planowania ochrony krajobrazu w Polsce, „Problemy Ekologii Krajobrazu” 2012, t. 33, s. 17–29.
Europejska Konwencja Krajobrazowa, Dz. U. 2006, nr 14, poz. 98.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych, Dz. U. 2019, poz. 394.
Solon J., Chmielewski T.J., Myga‑Piątek U., Kistowski M., Identyfikacja i ocena krajobrazów Polski – etapy i metody postępowania w toku audytu krajobrazowego w województwach, „Problemy Ekologii Krajobrazu” 2015, t. 40, s. 55–76.
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, Dz. U. 2015, poz. 774.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć, prowadząc dyskusję na temat pojęcia krajobrazu, w trakcie której naprowadza uczniów na uświadomienie sobie potrzeby ochrony krajobrazu przed degradacją.
Nauczyciel przedstawia cele lekcji.
Nauczyciel prosi o zapoznanie się z treścią części „Przeczytaj” i audiobookiem.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prowadzi z uczniami rozmowę kierowaną, starając się odpowiedzieć na następujące pytania: 1) Jak jest definiowane pojęcie krajobrazu w różnych dziedzinach wiedzy i sztuki oraz dokumentach prawnych? 2) W jakich dokumentach zawarte są przepisy dotyczące ochrony i kształtowania krajobrazu? 3) Jakie są główne formy ochrony krajobrazu?
Nauczyciel prosi uczniów o indywidualne wykonanie ćwiczeń interaktywnych. Następnie prosi o wskazanie udziału różnych form ochrony krajobrazu w Polsce, zmian liczebności zespołów przyrodniczo‑krajobrazowych w Polsce na przykładzie ćwiczenia 5 oraz odpowiedzi na pytanie o cele i zadania audytu krajobrazowego ze wskazaniem, jakich jednostek administracyjnych dotyczą i w jakich odstępach czasu musi on być wykonywany.
Faza podsumowująca
Uczniowie z pomocą nauczyciela wymieniają główne formy i dokumenty prawne ochrony przyrody.
Przypomnienie celów lekcji.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas zajęć, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwości.
Praca domowa
Korzystając z dostępnych źródeł informacji, scharakteryzuj krótko parki krajobrazowe w Twoim województwie (podaj ich liczbę, nazwy, powierzchnię i rozmieszczenie).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Audiobook może zostać wykorzystany podczas zajęć z cyklu „Krajobrazy Polski” (zakres rozszerzony: XIV. 1, XIV. 2). Może znaleźć zastosowanie na lekcjach poświęconych ochronie środowiska w Polsce oraz formom ochrony przyrody (zakres podstawowy: X. 4, XIII. 10, XIV. 11).