Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Wprowadzenie do współczesnej filozofii polityki

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Poznasz zarys problematyki współczesnej filozofii politycznej.

• Rozważysz kwestię zależności wolności autentycznej od wolności autonomicznej.

• Przeanalizujesz, na czym polega totalitarny charakter współczesnego społeczeństwa przemysłowego.

• Zastanowisz się, kto i kim manipuluje w społeczeństwie dobrobytu.

Cele operacyjne. Uczeń:

• podejmuje rzetelną dyskusję filozoficzną oraz formułuje w niej jasne i uzasadnione stanowisko;

• omawia poglądy filozofów reprezentatywnych dla poszczególnych epok kultury europejskiej;

• rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Wprowadzenie do współczesnej filozofii polityki”. Uczniowie mają zapoznać się z treściami w sekcji „Przeczytaj” i przygotować odpowiedzi na pytania wymienione w treści sekcji, które zadawał kiedyś Ateńczykom Sokrates:
   – Jaka jest natura sprawiedliwości?
   – Czy prawa są kwestią dowolnej umowy, czy dadzą się wywieść z natury stosunków międzyludzkich?
   – Jaki sposób ustanawiania i sprawowania władzy jest najlepszy?
   – Czy można, w imię dobra ogółu, nastawać na mienie, wolność i zdrowie jednostek?

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie, wyświetla temat lekcji oraz cele. Wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

2. Rozmowa kierowana wokół pytań, odpowiedzi na które mieli uczniowie przygotować przed lekcją.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Prezentacja multimedialna”. Wybrany uczeń odczytuje treść polecenia: Na czym polega, według Marcusego, jednowymiarowość życia ludzkiego we „współczesnym społeczeństwie przemysłowym”? Wskaż fragmenty tekstu, w których wyraźnie to diagnozuje. Klasa dzieli się na grupy i opracowuje propozycje odpowiedzi. Przedstawiciel wskazanej grupy prezentuje propozycję rozwiązania zadania, a pozostali uczniowie komentują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedzi uczniów, udzielając im informacji zwrotnej.

2. Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Prezentacja TED”. Klasa dzieli się na grupy. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do poleceń i ćwiczeń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

3. Dyskusja podsumowująca lekcję z wykorzystaniem polecenia nr 3 w sekcji „Prezentacja TED”: Podążając za Arystotelesem oraz metaforą prof. Tadeusza Gadacza o ludziach będących „wydrążonymi tykwami”, rozważ, czy współcześnie celem polityki jest dobro wspólne? Uczniowie mogą się podzielić na dwa obozy: tych, którzy uważają, że współczesna polityka dba o dobro wspólne, i tych, którzy się nie zgadzają z tą tezą. Dyskusja powinna zakończyć się podsumowaniem i wskazaniem głównych problemów współczesnego świata, którymi zajmuje się filozofia polityczna.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Praca domowa z sekcji „Prezentacja TED” (dyskusja z tezą Marcusego).

Materiały pomocnicze:

• Brudnik E., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących, Warszawa 2010.

• Arends R. I., Uczymy się nauczać, Warszawa 1994.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja multimedialna” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.