Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Szwecja w XVI w.

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

XVI. Reformacja i jej skutki.

Uczeń:

3) opisuje mapę polityczną i wyznaniową Europy w XVI w.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia okoliczności zerwania unii kalmarskiej i zdobycia niezależności Szwecji.

• ocenia działalność Gustawa I Wazy jako twórcy niezależnego państwa.

• opisuje wkład następców Gustawa I Wazy w budowę przyszłej potęgi Szwecji.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel odczytuje wyświetlony na tablicy temat lekcji oraz cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i poleca uczniom lub wybranej osobie, aby sformułowała kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Uczniowie próbują intuicyjnie zadać pytania, na które odpowiedzą w trakcie lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Powinny się one odnosić do najważniejszych faktów, np. zerwania unii kalmarskiej, przeprowadzonych przez Gustawa Wazę reform, tworzenia królewskiej dynastii Wazów itp. Uwaga: każde z pytań powinno rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Uczniowie spacerują po klasie i na umówiony dźwięk znajdują kogoś do pary, następnie zadają pytania sformułowane podczas czytania tekstu i na nie odpowiadają.

2. Praca w parach z treścią audiobooka. Nauczyciel poleca uczniom zapoznać się z poleceniami, a następnie odtwarza nagranie - dźwiękowy zapis relacji posła polskiego Krzysztofa Warszewickiego. Po wysłuchaniu audiobooka uczniowie w dwójkach oceniają, czy uzasadniona jest opinia autora relacji o obawach Jana III Wazy wobec brata, i czy słusznie król mógł odczuwać niechęć do Polaków. Wybrana para (lub zgłaszająca się na ochotnika) przedstawia swoją propozycję odpowiedzi, pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej, nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

3. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz multimedium układają pytania do quizu dla innych par dotyczącego wydarzeń w Szwecji w XVI wieku. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na ilość poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską parę, np. ocenami z aktywności.

4. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 1‑4, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

5. Uczniowie wykonują w grupie ćwiczenia nr 5‑8, po każdym zakończonym zadaniu wybrana grupa prezentuje swoje rozwiązanie.

Faza podsumowująca:

1. Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”

2. Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i rozwiązują je.

3. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy kilku par uczniów. Ocenia też aktywność klasy oraz pracę uczniów w trakcie lekcji.

Praca domowa:

1. Napisz streszczenie tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”.

2. Opracuj podsumowanie materiałów źródłowych z sekcji „Audiobook” w formie pytań do krzyżówki.

Materiały pomonicze:

Carlqvist K., Eryk XIV Waza. Król Ludu, tłum. W. Łagyś, Gdańsk, 2010.

Kersten A., Historia Szwecji, Wrocław Ossolineum, 1973.

Lagerqvist L. O., Historia Szwecji, Instytut Szwedzki, 2001.

Larsson L.-O., Gustaw Waza – Ojciec państwa szwedzkiego czy tyran?, Warszawa 2009.

Mikulski K., Wijaczka J., Historia powszechna. Wiek XVI‑XVIII, Warszawa 2012.

Wójcik Z., Historia powszechna XVI‑XVII w., wyd. XII, Warszawa 2012.

Wyczański A., Historia powszechna. Wiek XVI, Warszawa 1987.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Audiobook”, aby przygotować się do późniejszej pracy.