Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.14.3

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Barrierefreies Leben/Życie bez barier

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji
Umiejętność wypowiadania się na temat problemów życia osób z niepełnosprawnością.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania, osobisty system wartości, autorytety);
14) państwo i społeczeństwo (np. wydarzenia i zjawiska społeczne, urzędy, organizacje społeczne i międzynarodowe, problemy współczesnego świata).
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART

Uczeń:

  • wymienia problemy osób z niepełnosprawnościami;

  • analizuje bariery społeczne i architektoniczne w mieście;

  • przedstawia w formie wpisu na forum dyskusyjnym pomysły na nowe udogodnienia dla osób z niepełnosprawnością w swojej szkole.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje umiejętności z innych przedmiotów szkolnych na lekcji języka niemieckiego.

Strategie uczenia się:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych);

  • tworzenie skojarzeń myślowych, umiejscawianie nowych słów w kontekście, tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie;

  • ćwiczenie (dźwięki, wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań lub części zdania ze sobą, powtarzanie za nagraniem, naśladowanie rodzimych mówców, ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych;

  • wykorzystywanie wskazówek niejęzykowych (np. mowa ciała, sposób zwracania się, wiedza ogólna).

Metody i formy nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: pogadanka, wyjaśnianie, praca ze źródłem drukowanym, praca z animacją, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: dyskusja dydaktyczna – panelowa, burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • plenum,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (animacja 2D),

  • poszczególne ujęcia animacji,

  • lista wyrazów,

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i zapisuje na tablicy pojęcie “Barrieren”.

  • Następnie nauczyciel prosi uczniów o podanie skojarzeń ze zdjęciem oraz hasłem na tablicy. Nauczyciel pyta: Womit verbindet ihr das Foto? Welche Barrieren sind hier gemeint? Was bedeutet in diesem Fall eine Barriere? Nauczyciel zapisuje skojarzenia uczniów w formie asocjogramu na tablicy. Nauczyciel wspiera uczniów, czuwa nad poprawnością podawanych przykładów oraz uzupełnia wypowiedzi uczniów, dbając o to, aby wśród użytych określeń pojawiły się słowa kluczowe z tekstu.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie tekstu Das Leben mit Behinderung, zawierającego wypowiedzi trzech osób z niepełnosprawnościami. W celu sprawdzenia ogólnego zrozumienia treści tekstu nauczyciel odwołuje się do asocjogramu zapisanego na tablicy i pyta uczniów: Welche von euren Aussagen oder Assoziationen wurden im Text besprochen oder genannt?. Uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

  • Następnie uczniowie dobierają się w pary i wspólnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując Übung 1‑2 w części Przeczytaj. Uczniowie porządkują informacje oraz określają, które informacje są zgodne z treścią tekstu.

  • Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każda grupa losuje bohatera tekstu, o którym będzie informować na forum klasy. Uczniowie ponownie czytają odpowiedni fragment w tekście, a następnie opowiadają historię danej osoby. Każda osoba z grupy prezentuje jedną informację na temat bohatera, dodając ją do informacji podanej przez kolegę/koleżankę.

  • Następnie nauczyciel prosi uczniów o zwrócenie uwagi na tytuł animacji 2D i pyta: Was zeichnet eine Stadt ohne Barrieren aus? Was müsste solch eine Stadt haben? Uczniowie podają propozycje rozwiązań, dzięki którym można określić miasto mianem miasta bez barier. Następnie zapoznają się z Übung 1 w części Animacja 2D.

  • Uczniowie oglądają animację 2D Eine Stadt ohne Barrieren, która prezentuje największe problemy w życiu codziennym osób z niepełnosprawnościami.

  • Uczniowie sprawdzają stopień zrozumienia animacji, wykonując Übung 1 w części Animacja 2D. Uczniowie porządkują informacje.

  • Nauczyciel nawiązuje do zagadnienia gramatycznego - zdań okolicznikowych celu i prosi uczniów o zapoznanie się z Tippem gramatycznym. Następnie nauczyciel prosi o dokończenie zdań: 1. Er braucht einen Rollstuhl, um ... 2. Sie braucht die Information in Blindenschrift, um ... 3. Er benutzt weite Eingangstüren, um ... 4. Man baut Rampen, damit die Menschen mit Mobilitätsbeeinträchtigung ... 5. Man versieht Filme mit Untertiteln, damit die Personen mit Schwerhörigkeit ... 6. Man montiert taktile Grafiken, damit die Personen mit Sehbehinderung ... W ten sposób nauczyciel sprawdza, czy uczniowie zrozumieli sposób formułowania zdań okolicznikowych celu.

  • Następnie uczniowie wykonują Übung 2‑3 w części Animacja 2D.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel wyświetla poszczególne ujęcia animacji i prosi uczniów o opis rysunków. Nauczyciel prosi uczniów: Sage etwas, was dein Freund/deine Freundin über dieses Foto nicht gesagt hat. Inną opcją jest wyświetlenie przez nauczyciela listy wyrazów związanych z tematem lekcji. Zadaniem każdego ucznia jest sformułowanie zdania na temat Barrierefreies Leben z przynajmniej jednym wyrazem z listy.

Materiały pomocnicze:

https://nullbarriere.de/inklusive-kindergaerten-und-schulen.htm https://www.barrierefreie-immobilie.de/barrierefrei-gestalten/arten-von-barrieren/

Uczniowie mogą pracować także z tekstami autentycznymi z powyższych linków do stron internetowych, które zawierają informacje o barierach oraz rozwiązaniach dla osób z niepełnosprawnościami, a także o realizacji inkluzji w szkole i przedszkolu. Artykuły autentyczne mogą być podstawą do głębszej analizy tematu. Uczniowie znajdują w tekście autentycznym informacje spójne z zagadnieniami poruszanymi w e‑materiale, a także nowe treści, które pomogą im przy formułowaniu własnej wypowiedzi na temat życia bez barier i inkluzji.

Praca domowa

  • Uczniowie formułują wpis na forum dykusyjne na temat udogodnień dla osób z niepełnosprawnościami w swojej szkole i propozycji ulepszenia rozwiązań – Aufgabe 8 w części Sprawdź się.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania Animacji 2D

  • Przed lekcją: wprowadzenie do tematu. Nauczyciel rozdaje uczniom listę wyrazów, które wystąpią w animacji i prosi o przygotowanie fiszek lub definicji tych wyrazów w języku niemieckim.

  • W trakcie lekcji: na podstawie poszczególnych fragmentów animacji i zawartego w nich słownictwa uczniowie mogą ćwiczyć dialogi na temat rozwiązań oraz problemów osób z niepełnosprawnościami. Nauczyciel rozdaje w tym celu opisy sytuacji, które uczniowie mają przedstawić w formie dialogu, np. Spotykasz na poczcie osobę z niepełnosprawnością wzrokową. Zapytaj, jak możesz jej pomóc lub zaproponuj pomoc.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu. Na podstawie animacji uczniowie przygotowują ulotkę informacyjną o dostosowaniu swojej szkoły do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami.

Słownik