Scenariusz zajęć

Autor: Daria Szeliga, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Jak klasyfikujemy włókna?

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

1) klasyfikuje włókna na: celulozowe, białkowe, sztuczne i syntetyczne; wskazuje ich zastosowania; opisuje wady i zalety; uzasadnia potrzebę stosowania tych włókien.

Zakres rozszerzony

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

1) klasyfikuje włókna na: celulozowe, białkowe, sztuczne i syntetyczne; wskazuje ich zastosowania; opisuje wady i zalety; uzasadnia potrzebę stosowania tych włókien.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• klasyfikuje włókna na celulozowe, białkowe, sztuczne i syntetyczne;

• wskazuje zastosowania włókien;

• opisuje wady i zalety włókien;

• uzasadnia potrzebę stosowania tych włókien.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja dydaktyczna;

• mapa pojęć;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• prezentacja multimedialna;

• tarcza strzelnicza.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• tablica interaktywna/tablica i kreda/pisak;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje pytania uczniom: „Czym różni się jedwab od bawełny? Czy wełna i len mają z nimi coś wspólnego”?

2. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

3. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć na pytanie: Jak można dokonać podziału włókien? W formie mapy pojęć, uczeń moderator zapisuje propozycje na tablicy.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli losowo uczniów na cztery grupy zadaniowe:

• grupa I – włókna celulozowe;

• grupa II – włókna białkowe i mineralne;

• grupa III – włókna sztuczne;

• grupa IV – włókna syntetyczne.

  Zadaniem grup będzie scharakteryzowanie poszczególnej grupy włókien z podaniem przykładów.

2. Uczniowie wykonują prezentacje multimedialne (PowerPoint). Nauczyciel informuje o kryteriach oceny prezentacji (patrz materiały pomocnicze). Po wyznaczonym czasie, liderzy grup prezentują efekty pracy na forum klasy. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i udzielają informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel poleca uczniom pracę z mapą pojęć. Uczniowie porównują swoją mapę pojęć z fazy wstępnej z mapą w medium, dokonują ewentualnej korekty. Zapoznają się z poleceniem i wykonują zawarte w medium ćwiczenia.

4. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Tarcza strzelnicza. Celem tej metody jest bardzo szybkie uzyskanie informacji zwrotnej. Uczniowie na tarczy strzelniczej zawieszonej w sali lekcyjnej, z użyciem cenek, zaznaczają w skali od 0 do 10 swoje „strzały”. Koło można podzielić na części, w których oceniać można różne aspekty pracy, np. przydatność, atrakcyjność, stopień trudności materiału, zaangażowanie uczniów, zainteresowanie tematem, stopień opanowania zagadnienia, wynikający z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji, itp. Nauczyciel może odnieść się do tego ogólnie w ramach podsumowania.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się” pozostałe ćwiczenia, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Mapa pojęć może być wykorzystana podczas lekcji powtórzeniowej.

Materiały pomocnicze:

1. Nauczyciel przygotowuje planszę z tarczą strzelniczą oraz karteczki samoprzylepne dla uczniów.

2. Kryteria oceny prezentacji multimedialnej:

• poprawność merytoryczna (zgodność z tematem; dostosowana do możliwości odbiorców, wyczerpanie tematu);

• język prezentacji (specjalistyczna terminologia, poprawność językowa)

• konkretność (zdania krótkie – równoważnikowe, hasła);

• atrakcyjność (wielkość czcionki, układ treści na slajdzie, tempo wyświetlania, przejścia slajdu, wzorce slajdów);

• estetyka (animacje, grafika, kolor, dźwięk);

• prezentacja każdej z grup powinna mieć max. sześć slajdów;

• czas prezentacji (wykorzystanie zaplanowanego czasu – 2 min.).