Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Moskwa

Przedmiot: Historia

Temat: Początki rządów Bolesława Chrobrego. Dzieje jednej przyjaźni

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

IX. Polska w okresie wczesnopiastowskim.

Uczeń:

1. wyjaśnia uwarunkowania narodzin państwa polskiego i jego chrystianizacji, z uwzględnieniem roli Mieszka I i Bolesława Chrobrego;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • przedstawia przebieg oraz skutki misji św. Wojciecha;

  • stosuje terminy: hagiografia, kanonizacja, męczeństwo, relikwie;

  • uczy się wykorzystywać metodę drzewka decyzyjnego w procesie podejmowania decyzji.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Mateody i techniki nauczania:

  • analiza materiału źródłowego,

  • drzewo decyzyjne (uproszczony schemat),

  • dyskusja,

  • praca z mapą.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu oraz podaje temat lekcji.

  2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji?

Faza realizacyjna:

  1. Wprowadzenie do tematu. W trakcie lekcji uczniowie poznają najważniejsze fakty z początków panowania Bolesława Chrobrego, w tym przebieg misji św. Wojciecha. W tym celu w parach opracowują w punktach najważniejsze informacje z sekcji „Przeczytaj”. Wybrana para przedstawia następnie krótko opracowane informacje przed resztą klasy.

  2. Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z prezentacją multimedialną i wykonują związane z nią polecenia.

  3. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy cztero-, pięcioosobowe. Zapowiada, że przeanalizują problem badawczy, wykorzystując metodę drzewa decyzyjnego. Rozdaje uczniom schemat lub wyświetla go na tablicy, określa czas na przygotowanie. Temat problemu: „Biskup Wojciech przybywa do Chrobrego i co dalej…?”. Możliwe rozwiązania: 1) Wojciech udaje się z misją do Prusów; 2) Wojciech zostaje na dworze Chrobrego. Uczniowie mają za zadanie przedstawić pozytywne i negatywne skutki każdej możliwości tego wydarzenia.

  4. Po ustalonym czasie przedstawiciel wybranej (lub wylosowanej) grupy przedstawia odpowiedzi, inna osoba z grupy może zapisywać je na tablicy. Członkowie pozostałych grup mogą uzupełniać schemat o swoje propozycje.

  5. Nauczyciel zachęca uczniów do dyskusji na temat obu scenariuszów oraz celów i zysków, które mógłby osiągnąć Bolesław Chrobry i państwo polskie.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Która decyzja (z omawianych) przyniosłaby najwięcej korzyści Wojciechowi? A która najwięcej korzyści księciu Bolesławowi? Która państwu polskiemu i Kościołowi na ziemiach polskich? Uczniowie wypracowują wspólne stanowisko, mogą głosować na daną opcję.

  2. Uczniowie wykonują ćwiczenia wskazane przez nauczyciela.

  3. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej. Może ocenić pracę wylosowanej grupy.

Praca domowa:

Stwórz kalendarium dotyczące dziejów relikwii św. Wojciecha.

Materiały pomocnicze:

M.K. Barański, Historia Polski średniowiecznej, Poznań 2012.

B. Maciejewska, M. Maciorowski, Władcy Polski. Historia na nowo opowiedziana, Warszawa 2018.

Piastowie. Leksykon biograficzny, red. nauk. S. Szczur, K. Ożóg, Kraków 1999.

S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 2002.

P. Urbańczyk, Bolesław Chrobry – lew ryczący, Toruń 2017.

Wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Prezentacja multimedialna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Spis ilustracji nieopisanych:

  • Ćwiczenie 3 - Ilustracja: Drzwi katedry gnieźnieńskiej; przedstawiony jest Święty Wojciech oraz książe Bolesława; Zakład Imienia Ossolińskich Wrocław, domena publiczna, Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 7 - Ilustracja A: Eneasz opuszcza płonącą Troję, obraz autorstwa Federico Barocciego; domena publiczna, Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 7 - Ilustracja B: Święty Wojciech, domena publiczna, Wikimedia Commons.

Sprawdź się