Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Informatyka

Temat: Tabele przestawne – grupowanie i aktualizowanie w arkuszu kalkulacyjnym

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera oraz innych urządzeń cyfrowych: układanie i programowanie algorytmów, organizowanie, wyszukiwanie i udostępnianie informacji, posługiwanie się aplikacjami komputerowymi.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych.
Zakres podstawowy. Uczeń:
3) przygotowuje opracowania rozwiązań problemów, posługując się wybranymi aplikacjami:
c) gromadzi dane pochodzące z różnych źródeł w tabeli arkusza kalkulacyjnego, korzysta z różnorodnych funkcji arkusza w zależności od rodzaju danych, filtruje dane według kilku kryteriów, dobiera odpowiednie wykresy do zaprezentowania danych, analizuje dane, korzystając z dodatkowych narzędzi, w tym z tabel i wykresów przestawnych,

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Pogrupujesz dane w tabelach przestawnych.

  • Poznasz sposób na prezentowanie danych w ujęciu procentowym.

  • Zaktualizujesz tabele przestawne o nowy zakres danych.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • dyskusja;

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem multimedium i ćwiczeń interaktywnych;

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • oprogramowanie Microsoft Excel 2003 lub wyższe, LibreOffice Calc 4.1 lub wybrany odpowiednik.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia e‑materiał: „Tabele przestawne – grupowanie i aktualizowanie w arkuszu kalkulacyjnym”. Uczniowie mają zapoznać się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy cele lekcji oraz zadaje pytania sprawdzające przygotowanie uczniów do zajęć:
    – Jak grupować dane w tabelach przestawnych?
    – W jaki sposób przedstawić procentowe zależności pomiędzy analizowanymi wartościami?
    – Jak zaktualizować zawartość tabeli przestawnej o nowe dane tabeli źródłowej?
    Chętni uczniowie udzielają na nie odpowiedzi.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie pobierają plik „Przeczytaj.xlsx” lub „Przeczytaj.ods” z sekcji „Przeczytaj”. Realizują zaprezentowane w tej sekcji zadanie związane z grupowaniem danych na swoim komputerze. Chętna osoba pokazuje wykonane zadanie.

  2. Praca z multimedium. Uczniowie w parach analizują sekcję „Samouczek I”. Następnie pobierają załączony w tej sekcji arkusz z danymi. Tworzą tabelę przestawną, w której przedstawiają oceny uczniów w zależności od przedmiotu, a także klasy, w której ocena została uzyskana. Chętna para prezentuje gotowe rozwiązanie. Nauczyciel komentuje i ocenia.

  3. Uczniowie wspólnie oglądają film w sekcji „Samouczek II”. Zapoznają się również z treścią tej części lekcji i pobierają załącznik, aby wykonać zaprezentowane rozwiązania na swoim komputerze. Następnie w parach wykonują polecenia 1 i 2 z sekcji „Samouczek II”. Przedstawiciele par prezentują rozwiązania.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat i cele lekcji zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem poleceń z poszczególnych sekcji.

Praca domowa:

  1. Uczniowie wykonują polecenie 3 z sekcji „Samouczek I”: Stwórz dwie grupy: Przedmioty humanistyczne – język polski i historia – oraz przedmioty ścisłe – informatyka i matematyka. Następnie wyświetl tylko wyniki średniej dla przedmiotów ścisłych w klasie drugiej.

Materiały pomocnicze:

  • Oficjalna dokumentacja techniczna dla oprogramowania Microsoft Excel 2010 (lub nowszej wersji), LibreOffice Calc 4.1 lub wybranego odpowiednika.

Wskazówki metodyczne:

  • Multimedium w sekcji „Samouczek II” można wykorzystać na lekcji jako podsumowanie i utrwalenie wiedzy uczniów.

Samouczek II