Autor: Jolanta Loritz‑Dobrowolska

Przedmiot: biologia

Temat: Globalne ocieplenie

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje materiały źródłowe na temat postaw wobec globalnego ocieplenia;

• określa przyczyny i skutki obserwowanych zmian klimatu;

• przewiduje dalsze konsekwencje ocieplenia klimatu;

• proponuje sposoby ograniczenia emisji dwutlenku węgla (COIndeks dolny 2₂).

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• eksperymentalno‑obserwacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• odwrócona klasa;

• pogadanka;

• analiza materiału źródłowego;

• dyskusja;

• burza mózgów;

• mapa pojęć.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• kopie tekstu źródłowego (zał. 2) w ilości równej liczbie uczniów.

Przed lekcją:

Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału. Chętne osoby przeprowadzają krótkie badania ankietowe na temat stanu świadomości społeczeństwa o globalnym ociepleniu – wśród członków rodziny, sąsiadów, nauczycieli itp. (kwestionariusz – zał. 1).

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Analiza wyników badań ankietowych – sporządzenie diagramu słupkowego na tablicy.

2. Nawiązanie do tematu lekcji – pogadanka na temat globalnego ocieplenia i skutków braku świadomości zagrożeń klimatycznych. Wypisanie wniosków z analizy wykresów.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z tekstem A. Giddensa (zał. 2) i określają, w której z siedmiu grup oni sami się znajdują. Nauczyciel pyta o te grupy – wymiana poglądów, dyskusja.

2. Uczniowie w parach analizują symulację interaktywną zawartą w e‑materiale (dotyczącą wpływu gazów cieplarnianych na wzrost temperatury globalnej) lub podobne źródła i zapisują swoje wnioski. Kilka zespołów odczytuje swoje wnioski. Grupy uzgadniają wspólną wersję i chętna osoba zapisuje ją na tablicy.

3. Uczniowie w parach wypisują ze źródeł i oceniają możliwe skutki zmian klimatu, np. susze, kataklizmy, przesuwanie się granic zasięgu gatunków.

4. Burza mózgów – uczniowie odpowiadają na pytania: „Jakie są scenariusze na przyszłość?”, „Co może wyniknąć dla nas z ocieplenia klimatu?”, „Co my (w naszych rodzinach) możemy zrobić, by mu zapobiec?”. Nauczyciel zachęca uczniów do wypowiedzi.

5. Uczniowie zapisują swoje pomysły na tablicy. Nauczyciel prosi, aby wybrali spośród tych propozycji realne i akceptowalne pozytywne działania.

6. Zarówno z wybranymi propozycjami, jak i wynikami ankiety przeprowadzonej przez uczniów można zapoznać dyrekcję szkoły.

Faza podsumowująca:

1. Chętni uczniowie wykonują (na tablicy) mapę pojęć związanych z globalnym ociepleniem – z uwzględnieniem przyczyn i skutków.

2. Każdy z uczniów wyraża swoją opinię o lekcji w formie przyznania punktów, bez konieczności uzasadniania.

Praca domowa:

Zapoznaj członków rodziny z wynikami pracy na lekcji. Ustal, które z proponowanych działań są możliwe do zrealizowania „od zaraz”.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania symulacji interaktywnej:

Symulację interaktywną można wykorzystać na lekcjach geografii i wychowania obywatelskiego. Może też posłużyć do wykonania krótkiego filmu na stronę szkoły, aby jak najwięcej osób mogło się zapoznać z tymi informacjami i wyciągnąć z nich wnioski.