Autor: Daria Reczyńska, Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Adaptacje w budowie i funkcjach żołądka i jelit

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, jaką rolę odgrywają poszczególne części układu pokarmowego.

• Omówisz budowę żołądka i jelit.

• Przeanalizujesz, jak żołądki różnych zwierząt zaadaptowały się do trawienia różnych pokarmów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z animacją;

• pogadanka.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• arkusze papieru, flamastry, magnesy;

• gwiazda pytań (materiały pomocnicze).

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel rozpoczyna pogadankę, pytając: „Jakie przystosowania w toku ewolucji wykształciły zwierzęta w zależności od rodzaju pobieranego pokarmu?”. Zapisuje na tablicy pomysły uczniów i podsumowuje burzę mózgów.

2. Nauczyciel wyświetla cele zajęć z sekcji „Wprowadzenie”, a następnie wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na 4‑osobowe grupy. Każda z nich dostaje arkusz papieru i flamastry. Uczniowie na podstawie przeczytanego przed lekcją tekstu wypisują cechy charakterystyczne budowy żołądka i jelit. Każdej z cech przypisują funkcję pełnioną przez narząd, jaką umożliwia taka budowa.

2. Grupy kolejno prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel w razie potrzeby dopowiada potrzebne informacje lub koryguje błędy.

3. Uczniowie zapoznają się z animacją zamieszczoną w e‑materiale i wykonują polecenie nr 1 („Scharakteryzuj budowę żołądka jednokomorowego prostego drapieżnika, zwracając uwagę na grubość ściany żołądka, jego powierzchnię i występowanie gruczołów”) oraz polecenie nr 2 („Wymień i porównaj pod względem budowy dwa typy żołądków występujące u roślinożerców. Zwróć uwagę na budowę i obecność gruczołów w części przedżołądkowej oraz części jelitowej”).

4. Uczniowie dzielą się znów na 4‑osobowe grupy i rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie odpowiadają w parach na pytania zawarte w gwieździe pytań. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą. Wybrane zespoły prezentują odpowiedzi na forum klasy.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Animacja” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.