SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Formacje roślinne, strefy roślinne – powtórzenie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

VI. Pedosfera i biosfera: procesy glebotwórcze, typy gleb, strefowość i piętrowość gleb oraz roślinności.

Uczeń:

4) wyjaśnia zależności między klimatem, występowaniem typów gleb i formacji roślinnych w układzie strefowym.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• charakteryzuje główne formacje roślinne świata,

• wymienia ich skład gatunkowy,

• wskazuje na mapie świata rejony ich występowania,

• identyfikuje związki roślinności z pozostałymi cechami środowiska przyrodniczego.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, flipped classroom, grywalizacja

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, zeszyt przedmiotowy, atlas geograficzny, mapa świata, w zależności od wyposażenia komputer, projektor multimedialny, tablety, tablica multimedialna

Materiały pomocnicze

Desperak J., Balon J., Tablice geograficzne, Świat Książki, Warszawa 2003.

Podbielkowski Z., Państwa roślinne kuli ziemskiej, WSiP, Warszawa 1977.

PRZEBIEG LEKCJI

Uczniowie przed lekcją powinni zapoznać się z tekstem e‑materiału.

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do lekcji poprzez krótkie przypomnienie/omówienie pojęć zbiorowisko roślinne, formacja roślinna, strefa roślinna oraz czynników decydujących o ich rozmieszczeniu – krótka pogadanka nauczyciela w interakcji z uczniami.

Faza realizacyjna

• Uczniowie wymieniają główne strefy roślinne na świecie, korzystając z atlasów geograficznych lub mapy świata, określają ich rozmieszczenie, przebieg, wyjaśniają, na czym polega układ strefowy formacji roślinnych i na czym polega przejściowość/nieostrość granic między strefami.

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest analiza prezentacji multimedialnej i udział w grze edukacyjnej wykorzystującej grafikę interaktywną, a polegającej na rozpoznawaniu formacji roślinnych na podstawie zdjęć oraz charakteryzowaniu ich cech. W trakcie wykonywania zadania uczniowie powinni korzystać z atlasów geograficznych, aby wskazywać i utrwalać występowanie poszczególnych stref.

• Wyświetlenie przez nauczyciela na ekranie zdjęć, map i schematów z grafiki interaktywnej bez załączonego do nich tekstu; nauczyciel zadaje uczniom pytania na jego podstawie.

• Uczniowie w parach dyskutują nad poprawną odpowiedzią na pytanie, po czym udzielają jej według zasady określonej przez nauczyciela (ustalona kolejność odpowiedzi, zgłaszanie do każdego pytania itp.); po udzieleniu odpowiedzi nauczyciel wyświetla tekst do grafiki, uczniowie konfrontują z nim udzielone odpowiedzi, wskazują ewentualne błędy, wprowadzają uzupełnienia; nauczyciel czuwa nad poprawnością wypowiedzi.

• Podsumowanie wyników gry edukacyjnej przez nauczyciela, ewentualne uzupełnienie informacji, wskazanie zwycięzców.

• Dyskusja z udziałem zespołu klasowego służąca sformułowaniu ogólnych prawidłowości zróżnicowania formacji roślinnych i stref roślinnych na kuli ziemskiej; nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające.

• Sporządzenie notatki w zeszycie przedmiotowym zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się” i przedstawienie wyników na forum klasy.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Przypomnienie celów zajęć.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich możliwości i zaangażowanie.

Praca domowa

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń z e‑materiału.

• Praca pisemna: Określ i uzasadnij na konkretnych przykładach różnice między formacją roślinną i strefą roślinną.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystana do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego pedosfery i biosfery (zakres podstawowy: VI). Będzie przydatna także podczas lekcji dotyczącej czynników wpływających na piętrowe zróżnicowanie roślinności na Ziemi (zakres podstawowy: VI. 3) oraz w toku zajęć poświęconych strefowości środowiska przyrodniczego na Ziemi (zakres rozszerzony: XVII. 1, XVII. 2, XVII. 3, XVII. 4).