Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Rozmieszczenie wybranych technopolii na świecie
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II
Podstawa programowa
XI. Przemiany sektora przemysłowego i budownictwa: czynniki lokalizacji przemysłu tradycyjnego i zaawansowanych technologii, obszary koncentracji przemysłu, rozwój i rola budownictwa w gospodarce.
Uczeń:
wskazuje obszary koncentracji przemysłu (ważniejsze ośrodki przemysłowe, technopolie, okręgi) na świecie i w Polsce oraz wyjaśnia istotę i rolę klastrów w budowie gospodarki opartej na wiedzy.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wymienia cechy i gałęzie przemysłu high‑tech,
podaje i klasyfikuje czynniki determinujące powstawanie technopolii,
wskazuje i charakteryzuje miary innowacyjności oraz porównuje ich zróżnicowanie przestrzenne,
określa prawidłowości w przestrzennym rozmieszczeniu ośrodków przemysłu high‑tech,
wymienia nazwy najważniejszych ośrodków przemysłu high‑tech, określa ich położenie i podaje przykłady firm, które są w nich zlokalizowane.
Strategie nauczania: konektywizm
Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach (lub grupach), praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), mapa świata, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
I. Fierla, Geografia gospodarcza świata, PWE, Warszawa 2005.
W. Kilar, Technopolie jako miejsca lokalizacji korporacji informatycznych, Przedsiębiorczość – Edukacja, 12, 2016.
Podstawy geografii ekonomicznej, J. Wrona (red.), PWE, Warszawa 2006.
Technopolie w Gliwicach, „Miejski Serwis Informacyjny Gliwice” 2011, nr 35, s. 1, 5 (dostęp 11.03.2021).
A. Wieloński, Geografia przemysłu, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
World Bank, High‑technology exports (dostęp 11.03.2021).
Wybrane aspekty funkcjonowania parków technologicznych w Polsce i na świecie, K.B. Matusiak, A. Bąkowski (red.), Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2008.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat przemysłu high‑tech.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat gałęzi przemysłu zaawansowanych technologii. Chętni uczniowie podchodzą do tablicy i uzupełniają mapę myśli. Po wyczerpaniu pomysłów nauczyciel wyświetla fragment e‑materiału, w którym wymienione są podstawowe działy tego przemysłu wraz z przykładami wytwarzanych produktów.
Następnie nauczyciel przeprowadza pogadankę dotyczącą cech i czynników lokalizacji przemysłu high‑tech. Po tym etapie wyświetla na tablicy wykresy obrazujące: udział nakładów na działalność badawczo‑rozwojową w procencie PKB na świecie w latach 1996–2016, kraje o największym udziale nakładów na działalność badawczo‑rozwojową w procencie PKB w 2016 roku oraz wielkość nakładów na działalność badawczo‑rozwojową na świecie według krajów w 2016 roku. Zadaniem uczniów jest analiza i interpretacja tych rycin – początkowo w parach lub małych grupach, po czym następuje dyskusja ogólnoklasowa. Nad jej przebiegiem czuwa nauczyciel, który weryfikuje wypowiedzi uczniów oraz rozwiewa niejasności.
W kolejnym etapie nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z grafiką interaktywną i wykonanie polecenia zawartego w tej części e‑materiału. W tym celu wyświetla grafikę interaktywną na tablicy lub prosi uczniów o jej wyświetlenie na tabletach (lub komputerach).
Dodatkowo nauczyciel może poprosić uczniów o sprawdzenie aktualnych danych dotyczących udziału procentowego produktów zaawansowanej technologii w eksporcie artykułów przemysłowych (jeśli dostępne są nowe dane), na przykład na stronie: World Bank, High‑technology exports.
W następnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka wybranych z nich.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, wskazuje mocne i słabsze strony pracy uczniów podczas lekcji i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń zawartych w e‑materiale.
Sporządzenie syntetycznej notatki dotyczącej treści przedstawionych na lekcji.
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Grafika interaktywna może zostać wykorzystana w ramach lekcji poświęconej zmieniającej się roli czynników lokalizacji przemysłu (zakres podstawowy: XI. 1).