SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Struktura zatrudnienia w Polsce i jej uwarunkowania

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

Podstawa programowa

XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.

Uczeń:

5) wyjaśnia zmiany w strukturze zatrudnienia, podaje przyczyny bezrobocia i analizuje przestrzenne zróżnicowanie rynku pracy w Polsce.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia strukturę zatrudnienia w Polsce i porównuje ją ze strukturą zatrudnienia w innych krajach Unii Europejskiej,

• omawia zmiany struktury zatrudnienia w Polsce w latach 1931–2018 i wyjaśnia przyczyny tych zmian,

• charakteryzuje fazy rozwoju gospodarczego Polski na podstawie zmian struktury zatrudnienia.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, pogadanka

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), mapa świata, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Fierla I. (red.), Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa 2004.

Puzio‑Wacławik B., Trójsektorowa struktura zatrudnienia w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego” 2006, nr 4, s. 97–111,
[online], dostępny w internecie: http://bazekon.icm.edu.pl/bazekon/element/bwmeta1.element.ekon‑element‑000161104869

Rogacki H. (red.), Geografia społeczno‑gospodarcza Polski, PWN, Warszawa 2007.

Szuman A., Przeobrażenia struktury społeczno‑zawodowej ludności Polski w XX wieku, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1999, r. 61, z. 3–4, s. 187–202.

Wąsowicz J., Dynamika i struktura przeobrażeń zatrudnienia w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej, „Studia Ekonomiczne” 2014, nr 167, s. 267–276,
[online], dostępny w internecie: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight‑0d69b0e7‑0ec7‑499a‑8b00‑3866c7ee70f0

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności).

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat prawidłowość między poziomem rozwoju społeczno‑gospodarczego państw a odsetkiem ludności pracującej w sektorze usługowym i sektorze rolniczym. Pomocny może być e‑materiał wyświetlony na tablicy.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel rozpoczyna burzę mózgów na temat sposobów wyznaczania struktury zatrudnienia. Chętni uczniowie zgłaszają swoje pomysły. Nauczyciel wyświetla polecenie 1. z części „Przeczytaj” e‑materiału i prosi uczniów o wykonanie go w parach. Następnie uczniowie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

• W kolejnej części lekcji nauczyciel prosi uczniów o przeanalizowanie diagramów przedstawiających strukturę zatrudnienia w Polsce w latach: 1931, 1950, 1970, 1988, 2000 i 2018. W tym celu pracują oni w parach, dokonując także interpretacji tych diagramów. Mogą wyświetlać odpowiednie fragmenty e‑materiału na tabletach (komputerach) lub nauczyciel może zaprezentować je na tablicy interaktywnej.

• Po zakończonej pracy nauczyciel prosi kilku uczniów o przedstawienie swoich obserwacji i spostrzeżeń na forum klasy. Do dyskusji włączają się inni uczniowie. Nad jej przebiegiem czuwa nauczyciel.

• Następnie nauczyciel prosi uczniów, żeby w parach wykonali także polecenie 2. i 3. z części „Przeczytaj” e‑materiału. Po zakończonej analizie chętni uczniowie przedstawiają swoje obserwacje i wnioski na forum klasy. Do dyskusji włączają się inni uczniowie. Nad przebiegiem dyskusji czuwa nauczyciel.

• W kolejnej części lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka z nich.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Zadanie pracy domowej w postaci ćwiczeń zawartych w e‑materiale oraz przeanalizowania treści zawartych w grafice interaktywnej e‑materiału.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas zajęć poświęconych zmianom w zatrudnieniu według sektorów gospodarki (zakres rozszerzony: IX. 3).