Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Struktura zatrudnienia w Polsce i jej uwarunkowania
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III
Podstawa programowa
XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.
Uczeń:
5) wyjaśnia zmiany w strukturze zatrudnienia, podaje przyczyny bezrobocia i analizuje przestrzenne zróżnicowanie rynku pracy w Polsce.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
omawia strukturę zatrudnienia w Polsce i porównuje ją ze strukturą zatrudnienia w innych krajach Unii Europejskiej,
omawia zmiany struktury zatrudnienia w Polsce w latach 1931–2018 i wyjaśnia przyczyny tych zmian,
charakteryzuje fazy rozwoju gospodarczego Polski na podstawie zmian struktury zatrudnienia.
Strategie nauczania: konektywizm
Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, pogadanka
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), mapa świata, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
Fierla I. (red.), Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa 2004.
Puzio‑Wacławik B., Trójsektorowa struktura zatrudnienia w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej, „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego” 2006, nr 4, s. 97–111,
[online], dostępny w internecie: http://bazekon.icm.edu.pl/bazekon/element/bwmeta1.element.ekon‑element‑000161104869
Rogacki H. (red.), Geografia społeczno‑gospodarcza Polski, PWN, Warszawa 2007.
Szuman A., Przeobrażenia struktury społeczno‑zawodowej ludności Polski w XX wieku, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1999, r. 61, z. 3–4, s. 187–202.
Wąsowicz J., Dynamika i struktura przeobrażeń zatrudnienia w Polsce po akcesji do Unii Europejskiej, „Studia Ekonomiczne” 2014, nr 167, s. 267–276,
[online], dostępny w internecie: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight‑0d69b0e7‑0ec7‑499a‑8b00‑3866c7ee70f0
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności).
Sprawdzenie zadania domowego.
Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat prawidłowość między poziomem rozwoju społeczno‑gospodarczego państw a odsetkiem ludności pracującej w sektorze usługowym i sektorze rolniczym. Pomocny może być e‑materiał wyświetlony na tablicy.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel rozpoczyna burzę mózgów na temat sposobów wyznaczania struktury zatrudnienia. Chętni uczniowie zgłaszają swoje pomysły. Nauczyciel wyświetla polecenie 1. z części „Przeczytaj” e‑materiału i prosi uczniów o wykonanie go w parach. Następnie uczniowie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.
W kolejnej części lekcji nauczyciel prosi uczniów o przeanalizowanie diagramów przedstawiających strukturę zatrudnienia w Polsce w latach: 1931, 1950, 1970, 1988, 2000 i 2018. W tym celu pracują oni w parach, dokonując także interpretacji tych diagramów. Mogą wyświetlać odpowiednie fragmenty e‑materiału na tabletach (komputerach) lub nauczyciel może zaprezentować je na tablicy interaktywnej.
Po zakończonej pracy nauczyciel prosi kilku uczniów o przedstawienie swoich obserwacji i spostrzeżeń na forum klasy. Do dyskusji włączają się inni uczniowie. Nad jej przebiegiem czuwa nauczyciel.
Następnie nauczyciel prosi uczniów, żeby w parach wykonali także polecenie 2. i 3. z części „Przeczytaj” e‑materiału. Po zakończonej analizie chętni uczniowie przedstawiają swoje obserwacje i wnioski na forum klasy. Do dyskusji włączają się inni uczniowie. Nad przebiegiem dyskusji czuwa nauczyciel.
W kolejnej części lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka z nich.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Zadanie pracy domowej w postaci ćwiczeń zawartych w e‑materiale oraz przeanalizowania treści zawartych w grafice interaktywnej e‑materiału.
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas zajęć poświęconych zmianom w zatrudnieniu według sektorów gospodarki (zakres rozszerzony: IX. 3).