Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Gęstość zaludnienia na świecie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Człowiek i społeczeństwo.

Uczeń:

8) charakteryzuje współczesne społeczeństwo i analizuje jego cechy (otwarte, postindustrialne, konsumpcyjne, masowe i informacyjne).

Zakres rozszerzony

III. Struktura społeczna i problemy społeczne.

Uczeń:

8) przedstawia przyczyny i skutki konfliktu społeczno‑ekonomicznego w wybranym państwie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje gęstość zaludnienia w poszczególnych krajach;

• omawia przyczyny i skutki nierównomiernego zaludnienia na przykładzie wybranych państw;

• ocenia skutki nierównomiernego zaludnienia ziemi.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• mapa myśli;

• quiz;

• rozmowa nauczająca;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Weryfikacja wiedzy ogólnej. Uczniowie tworzą na tablicy mapę skojarzeń wokół pojęcia „zaludnienie Ziemi”. Następnie krótko rozmawiają na ten temat.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z multimedium nr 2 – mapa interaktywna. Następnie w parach wykonują ćwiczenie 1 do multimedium. Swoje odpowiedzi porównują z innymi parami.

2. Klasa dzieli się na grupy, które zapoznają się z sekcją „Przeczytaj”. Następnie układają po 3 pytania do quizu dla innych grup. Następnie wspólnie określają zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Wybrana osoba dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami z aktywności.

3. Uczniowie zapoznają się z multimedium nr 1 – mapa myśli. Uzupełniają ją indywidualnie na podstawie informacji zawartych w „Przeczytaj” i swojej wiedzy. Swoje odpowiedzi porównują z odpowiedziami innych osób.

4. Nauczyciel inicjuje dyskusję: czy starzenie się społeczeństw Europy wpłynie na zmniejszenie się gęstości zaludnienia na tym kontynencie? Zwraca przy tym uwagę także na zjawisko migracji do Europy. Na koniec wnioski są zapisywane w ćwiczeniu nr 2 do multimedium.

5. Uczniowie wybierają jedno państwo/kontynent i omawiają na tym przykładzie rozmieszczenie ludności oraz analizują jego skutki. Na koniec wybrana osoba podsumowuje rozmowę.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie w parach rozmawiają na temat tego, czego dowiedzieli się w trakcie zajęć.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia.

Materiały pomocnicze:

Marek Okólski, Demografia. Współczesne zjawiska i teorie, Warszawa 2012.

Our World in Data, ourworldindata.org.

List of countries and dependencies by population density, en.wikipedia.org.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Multimedium można wykorzystać do przygotowania się uczniów do lekcji powtórkowej.