Dla nauczyciela
Autor: Bożena Święch
Przedmiot: Język polski
Temat: Czym różni się wiadomość od komentarza?
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
rozpoznaje cechy gatunkowe tradycyjnej wiadomości dziennikarskiej;
poznaje różnice między wiadomością i komentarzem dziennikarskim;
redaguje wiadomość dziennikarską zgodnie z zasadą obiektywizmu;
rozpoznaje związek stosowanych przez nadawcę środków językowych z dominującą w wypowiedzi funkcją.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
odwrócona klasa;
symulacja pracy dziennikarskiej.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
materiały przygotowane, wybrane przez uczniów z zasobów tradycyjnych i online; wiadomości, komentarze; wydruki, nagrania.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał Czym różni się wiadomość od komentarza.
Nauczyciel prosi, aby uczniowie przygotowali się do lekcji odwróconej i objaśnia zasady tej metody.
http://www.bc.ore.edu.pl/Content/897/T416_Lekcja+odwrocona.pdf
Celem uczniów jest też analiza materiału na temat wiadomości i komentarzy dziennikarskich:
https://phavi.umcs.pl/at/attachments/2014/1012/164254‑piekot‑t-dyskurs‑polskich‑wiadomosci‑prasowych‑calosc.pdf
Piotr Lewandowski Creative writing publicystycznych tekstów dziennikarskich Kreatywny wywiad dziennikarski dostęp: https://pdf.helion.pl/e_03i0/e_03i0.pdf str.46
Uczniowie wspólnie wybierają temat, którego mają dotyczyć zbierane i selekcjonowane przez nich wiadomości i komentarze.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel zapisuje na tablicy słowa Anny Wierzbickiej: Chcę, żebyś wiedział, że coś się wydarzyło. Prosi uczniów o ich komentarz, a grupie specjalistów związanych z komentarzem dziennikarskim proponuje przeredagowanie motta w sposób uwzględniający specyfikę komentarza.
Nauczyciel proponuje zmianę aranżacji klasy np. nadanie jej cech redakcji lub studia nagrań i rozpoczęcie pracy dziennikarskiej, której celem jest doskonalenie umiejętności odróżniania wiadomości od komentarza.
Faza realizacyjna:
Uczniowie pracują w dwóch zespołach redakcyjnych. Grupa I przygotowuje serwis informacyjny związany z wybranym tematem. Uczniowie prezentują zebrane wiadomości na tablicy, przygotowują ich głośne odczytanie, rozmawiają na ich temat, wybierają najciekawsze i najbardziej zbliżone do tradycyjnego układu cech gatunkowych. Korzystają z ćwiczeń sekcji Sprawdź się.
Grupa II przygotowuje komentarze do wiadomości opracowywanych przez grupę I. Uczniowie mogą korzystać z ksero lub zrobić zdjęcia trzech wybranych wiadomości i podporządkować im zebrane komentarze lub zmodyfikować przygotowany przez siebie materiał i zredagować pisemne komentarze, które zostaną odczytane/wygłoszone w czasie klasowych warsztatów dziennikarskich lub klasowego programu publicystycznego; korzystają z ćwiczeń sekcji Sprawdź się.
Nauczyciel jest redaktorem naczelnym; pomaga w sprawnym przebiegu zajęć, udziela głosu klasowym dziennikarzom.
Faza podsumowująca:
Na tablicy uczniowie spisują cechy wiadomości i komentarza. Zespół wiadomości zapisuje to, czego nauczył się o komentarzu, a grupa specjalistów od komentarza zapisuje cechy wiadomości jako formy wypowiedzi dziennikarskiej.
Uczniowie rozmawiają na temat rzetelności i obiektywizmu wypowiedzi dziennikarskich, wyliczają sposoby odróżniania faktów i opinii, których nauczyli się na lekcji.
Praca domowa:
Obejrzyj dowolny blok wiadomości w telewizji i zapisz prezentowane treści w formie notatki prasowej.
Napisz notatkę syntetyzującą na podstawie dwóch wiadomości na temat, któremu podporządkowany był materiał dydaktyczny wykorzystany w czasie lekcji.
Materiały pomocnicze:
Dziennikarstwo i świat mediów, pod. red. Zbigniewa Bauera i Edwarda Chudzińskiego, Kraków 2004.
https://phavi.umcs.pl/at/attachments/2014/1012/164254‑piekot‑t-dyskurs‑polskich‑wiadomosci‑prasowych‑calosc.pdf
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji Mapa myśli do podsumowania lekcji lub do zaproponowania uczniom opracowanie prezentacji multimedialnej ilustrującej mapę.