SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Jak porusza się powietrze? Przyczyny powstawania układów barycznych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Poznawanie terminologii geograficznej.

3. Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

4. Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

2. Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu przestrzeni geograficznej.

Treści nauczania:

III. Atmosfera: czynniki klimatotwórcze, rozkład temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego i opadów, ogólna cyrkulacja atmosferyczna, mapa synoptyczna, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

3. wyjaśnia mechanizm cyrkulacji atmosferycznej i rozkład opadów atmosferycznych na Ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia przyczyny powstawania układów barycznych,

• wymienia czynniki decydujące o powstawaniu ośrodków niżowych i wyżowych,

• analizuje ruch powietrza w niżach i wyżach,

• omawia wpływ układów barycznych na kształtowanie pogody.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

A. Woś, Meteorologia dla geografów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Krótkie przypomnienie informacji dotyczących cyrkulacji atmosferycznej – krążenia powietrza w zależności od układu warunków barycznych.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest praca z symulacją i grafiką interaktywną zawartymi w e‑materiale.

• Wyświetlenie przez nauczyciela na ekranie symulacji interaktywnej z e‑materiału (alternatywnie uczniowie wyświetlają symulację na ekranach tabletów lub monitorach komputera – jeżeli dostępne).

• Analiza poszczególnych etapów powstawania układów barycznych – uczniowie w interakcji z nauczycielem charakteryzują zachodzące procesy i określają wpływ układów barycznych na ruch powietrza, zdobywając wiedzę teoretyczną w tym zakresie; w celu jej utrwalenia wykonują polecenia do symulacji, a następnie przedstawiają wyniki na forum klasy; nauczyciel weryfikuje poprawność odpowiedzi, zadaje pytania naprowadzające, aktywizuje uczniów.

• Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel).

• Kilkuminutowa praca w grupach (burza mózgów, dyskusja) służąca praktycznemu zastosowaniu zdobytej wiedzy; uczniowie analizują grafikę interaktywną przedstawiającą rozmieszczenie układów barycznych nad Europą latem i zimą oraz wykonują polecenia do grafiki sprawdzające ich umiejętności prawidłowego wnioskowania.

• Prezentacja wyników na forum klasy przez przedstawicieli grup – nauczyciel na bieżąco uzupełnia informacje, weryfikuje ich prawidłowość, koryguje błędne schematy wnioskowania.

• Podsumowanie treści prezentowanych podczas lekcji w czasie pracy z symulacją i grafiką interaktywną mające na celu określenie prawidłowości krążenia powietrza w ośrodkach barycznych i decydujących o tym związków przyczynowo‑skutkowych.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji grafiki interaktywnej.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału.

• Określenie na podstawie informacji z aplikacji Ventusky, jaki jest układ ośrodków barycznych nad Polską (Europą) i jak zmieni się pogoda w Polsce i miejscu nauki/zamieszkania w ciągu najbliższych kilku godzin; wnioski wraz z uzasadnieniem uczeń przedstawia w formie pisemnej.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

• zawarta w e‑materiale grafika interaktywna może być wykorzystana do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji, mającej również na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego atmosfery. Będzie przydatna także podczas odmiennych tematycznie lekcji dotyczących m.in. cyrkulacji powietrza w różnych strefach Ziemi, czynników wpływających na globalną cyrkulację atmosfery lub konsekwencji zróżnicowania ciśnienia atmosferycznego na Ziemi.