Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Walka o zjednoczenie kraju. Władysław Łokietek

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia okres rządów Przemyślidów na ziemiach polskich i działania zjednoczeniowe podejmowane przez Władysława Łokietka;

• wyjaśnia, w jaki sposób doszło do zjednoczenia państwa polskiego;

• wskazuje tereny pod panowaniem Przemysła II, Przemyślidów i Władysława Łokietka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Walka o zjednoczenie kraju. Władysław Łokietek”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna + Sprawdź się” (teksty źródłowe) tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują prezentacje na podstawie informacji zawartych we wspomnianych sekcjach. Nauczyciel może rozdzielić zagadnienia: na część dotyczącą rządów Przemyślidów na ziemiach polskich i – osobno – rządy Władysława Łokietka oraz odnowienie królestwa.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Ważne, aby uczniowie wspomnieli o pierwszych próbach zjednoczenia ziem polskich i o postaci Przemysła II.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranym osobom zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacjach uczniowie krótko o nich dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować i uzupełniać odpowiedzi.

2. Nauczyciel poleca, aby uczniowie podzielili się na czteroosobowe grupy i w nawiązaniu do prezentacji oraz przeczytanych przez uczniów tekstów źródłowych wykonali polecenia dołączone do prezentacji multimedialnej. Zespoły uczniowskie pracują nad poleceniem 2: „Wyjaśnij przyczyny wygnania Władysława Łokietka z Wielkopolski w 1299 r.”, a po ustalonym czasie reprezentant wybranej grupy przedstawia odpowiedź. Nauczyciel może w razie potrzeby ją skorygować albo dopowiedzieć istotne informacje. W podobny sposób uczniowie pracują nad poleceniem 3: wyjaśniają przyczyny oporu, z jakim spotkały się rządy Władysława Łokietka w Krakowie.

3. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel poleca, aby uczniowie indywidualnie zapoznali się z mapą, a następnie przygotowali odpowiedzi do zamieszczonych pod nią poleceń: wskazali ziemie, które pozostały poza zasięgiem władzy Władysława Łokietka, i wyjaśnili, pod czyim panowaniem się znajdowały. Wylosowany uczeń (albo ochotnik) przedstawia odpowiedź, nauczyciel weryfikuje jej poprawność.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie dobierają się w pary i wymieniają informacjami o tym, czego się nauczyli na temat odnowienia królestwa polskiego i postaci Władysława Łokietka.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 3 i 4 z sekcji „Prezentacja multimedialna + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Wybór źródeł do historii Polski średniowiecznej (do połowy XV wieku), t. 2, Przezwyciężenie rozdrobnienia feudalnego i powstanie monarchii stanowej w Polsce, oprac. G. Labuda, B. Miśkiewicz, Poznań 1967.

By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1975.

Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 10, Powstanie państw scentralizowanych i rozwój dążeń narodowych w XIII–XV w., oprac. Z. Dąbrowska, Warszawa 1959.

B. O’Connor, Historia Polski, tłum. W. Duży, T. Falkowski, P. Hanczewski, K. Pękacka‑Falkowska, Muzeum Pałac w Wilanowie 2012.

J. Długosz, Roczniki, czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego (ks. IX, pod 1325 r.), tłum. J. Mrukówna.

Wielka historia Polski, t. 1–10, Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z mapą interaktywną, aby przygotować się do późniejszej pracy. Natomiast prezentacja multimedialna może zostać wykorzystana przez uczniów do przygotowania się do lekcji powtórkowej dotyczącej zjednoczenia ziem polskich.