Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Model przejścia demograficznego.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II

PODSTAWA PROGRAMOWA

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludności, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich. Uczeń:

2) analizuje i wyjaśnia zmiany liczby ludności świata oraz przestrzenne zróżnicowanie wielkości wskaźników: urodzeń, zgonów i przyrostu naturalnego

3) opisuje etapy rozwoju demograficznego ludności na przykładach wybranych krajów świata oraz ocenia konsekwencje eksplozji demograficznej lub regresu demograficznego w wybranych państwach.

Kształtowane kompetencje kluczowe

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wymienia i charakteryzuje fazy przejścia demograficznego,

  • podaje przykłady państw znajdujących się obecnie w poszczególnych fazach rozwoju demograficznego,

  • porównuje piramidy płci i wieku państw znajdujących się w poszczególnych fazach rozwoju demograficznego.

Strategie: konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem, burza mózgów

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Bibliografia:

Jelonek A., Soja M., Podstawy geografii ludności, IGiGP UJ, Kraków 2013.

Jędrzejczyk D., Podstawy geografii ludności, Wyd. Akademickie DIALOG, Warszawa 2001.

Klimska A., Kaniewska M., Eksplozja demograficzna – zagrożenia i dylematy etyczno‑prawne, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, 13 (2015) 1, s. 125‑143.

Okólski M., Demografia. Podstawowe pojęcia procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2005.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

  • Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).

  • Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie wiadomości na temat zróżnicowania współczynnika przyrostu naturalnego na świecie.

  • Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat zmian wartości współczynnika przyrostu naturalnego w czasie w różnych państwach świata. Kieruje on rozmową w ten sposób, żeby uczniowie doszli to wniosku, że istnieje model przejścia demograficznego i poszczególne państwa znajdują się w różnych jego fazach.

  • Następnie nauczyciel prowadzi pogadankę na temat nazw poszczególnych faz i krótko zarysowuje historię tego modelu. W tym celu wyświetla na ekranie blok „Przeczytaj”. Objaśnia także, jak odczytywać informacje zawarte w piramidzie płci i wieku ludności.

  • Po tym etapie nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup. Każdej z nich przydziela odpowiednią fazę rozwoju demograficznego. Grupy mają za zadanie wykonać polecenie 1 i 2 do grafiki interaktywnej dla przydzielonej fazy. Uczniowie mogą w tym celu korzystać z tabletów lub komputerów.

  • Po zakończonej pracy zespoły prezentują na forum klasy wyniki swojej pracy. Rozpoczyna się klasowa dyskusja, nad przebiegiem której czuwa nauczyciel.

  • W następnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku „Sprawdź się”. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują je.

Faza podsumowująca

  • Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

  • Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

  • Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

  • Wykonanie mapy świata przedstawiającej fazy rozwoju demograficznego w poszczególnych państwach świata (metoda powierzchniowa).

  • Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może posłużyć uczniom w fazie realizacyjnej (jako pomoc podczas pracy w grupach), a także w fazie podsumowującej lekcji. Może także znaleźć swoje zastosowanie podczas lekcji powtórzeniowej. Uczniowie mogą korzystać z niej w grupach, jak i indywidualnie - w domu.

Sprawdź się