Autor: Katarzyna Maćkowska

Przedmiot: filozofia

Temat: Filozofia polityki Arystotelesa

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, uczniowie klasy I liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje obywatelskie,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

• Zdefiniujesz, czym jest filozofia polityki.

• Poznasz polityczno‑filozoficzne rozważania Arystotelesa.

• Przeanalizujesz koncepcję państwa idealnego.

• Zapoznasz się z głównymi problemami organizacji społeczeństwa.

• Zrecenzujesz, co w koncepcji Stagiryty jest nadal aktualne.

Cele operacyjne. Uczeń:

• rozpoznaje znaczenie filozofii jako istotnej części dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej;

• identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;

• rozpoznaje związki między filozofią a innymi działami kultury europejskiej, zwłaszcza między filozofią a sztuką (w tym literaturą piękną), religią i nauką.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• lego logos;

• schemat.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z medium w sekcji „Schemat”.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie, wyświetla temat lekcji oraz cele. Wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Przypomnij sobie znane ci dyscypliny filozofii, dedykowane danym naukom, takie jak filozofia prawa, filozofia sztuki czy filozofia historii. Przeanalizuj znaczenie, które mogą mieć poszczególne dziedziny filozoficzne służące jakiejś nauce, jak np. etyka lekarska, moralność medycyny czy etyka biznesu. Określ, na czym może polegać filozofia polityki.

Faza realizacyjna:

1. Lego logos. Praca z treścią e‑materiału metodą lego logos. Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Następnie, w zależności od liczebności klasy, w 2‑4-osobowych grupach układają konstrukcję z klocków, odzwierciedlającą budowę i znaczenie pojęcia filozofia polityki. Następnie każdy zespół prezentuje swoją konstrukcję, jednocześnie przedstawiając sposób rozumienia analizowanego pojęcia. Na podstawie uczniowskich propozycji nauczyciel inicjuje krótką dyskusję.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Schemat”. Następnie prosi uczniów o przeczytanie poleceń do multimedium:
   – Przeanalizuj poniższy schemat. Zastanów się, czy Stagiryta nie pominął innych możliwych form ustroju społecznego. Zapisz swoje wnioski.
   – Rozważ, czy nazwy wprowadzone przez Arystotelesa mają takie samo znaczenie w naszych czasach. Porównaj ten podział z innymi, znanymi ci klasyfikacjami. Wynotuj swoje wnioski.
   Uczniowie pracują w parach. Na koniec omawiają wyniki pracy na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wykonują ćwiczenia 1‑4.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie rozwiązują zadania 5‑8.

Materiały pomocnicze:

• Grabińska T., Bezpieczeństwo polityczne i społeczne według Arystotelesa, „Periodyk Naukowy Akademii Polonijnej” 2010, nr 1, s. 53‑67.

• Piwnicki G., Polityczne koncepcje państwa w cywilizacji starożytnej Grecji według Demokryta, Platona i Arystotelesa, „Przegląd Polsko‑Polonijny” 2013, nr 5/6, s. 461‑475.

• Borkowski P., Podstawowe pojęcia filozofii politycznej Arystotelesa, „Studia Philosophiae Christianae” 2008, nr 1, s. 115‑133. 

• Wilejczyk M., Kierowniczy charakter polityki w filozofii praktycznej Arystotelesa, „Edukacja Filozoficzna” 1999, vol. 28, s. 128‑143.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Nauczyciel może wykorzystać schemat interaktywny do podsumowania lekcji.