Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Wartości i postawa franciszkańska

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• wymienia wartości, którymi kierował się św. Franciszek;

• omawia cechy duchowości św. Franciszka i franciszkanizmu;

• odnajduje w tekście Pieśń słoneczna, albo pochwała stworzeń elementy potwierdzające realizację wartości św. Franciszka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• podająca.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel informuje uczniów, że św. Franciszek to patron Włoch, Asyżu i Bazylei. Opiekuje się też ekologami, robotnikami, tapicerami, więźniami i ubogimi oraz kupcami, harcerzami i hodowcami ptactwa domowego. Poza tym patronuje kilku zakonom: albertynom, franciszkanom, kapucynom, bernardynkom, kapucynkom, klaryskom itd.

2. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i wprowadza ich w temat lekcji. Wraz uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Wymieniają wartości, którymi kierował się św. Franciszek. Następnie przechodzą do sekcji „Schemat interaktywny” i uzupełniają swoją wiedzę na temat: cech duchowości św. Franciszka i franciszkanizmu, cech charyzmatu franciszkańskiego, realizacji ideału franciszkańskiego.

2. Nauczyciel głośno odtwarza nagranie z sekcji „Audiobook”. Uczniowie redagują wypowiedź, w której opisują postać świętego, jego relacje z ludźmi, zachowanie, określają charakter wystąpień publicznych.

3. Chętna osoba głośno czyta wiersz świętego Franciszka Pieśń słoneczna albo pochwała stworzeń, a następnie uczniowie podają dwa argumenty potwierdzające, że tekst ten jest realizacją wartości franciszkańskich.

4. Nauczyciel podsumowuj informacje (na podstawie wiadomości z książki Piotra Głowackiego Główne idee duchowości franciszkańskiej):
   Mówiąc o usposobieniu św. Franciszka, wymienia się jego następujące cechy: wspaniałomyślność, hojność, oryginalność, niechęć do egoizmu, czystość obyczajów, pogarda bogactwa, szlachetność i rycerskość.
   Franciszek bowiem nie skłaniał się zbytnio ku spekulacji czysto rozumowej. Czystą wiedzę, nieukierunkowaną na działanie i pozbawioną miłości, uważał za próżną i nieużyteczną
   Z Ewangelii wypływa koncepcja i podstawowy kierunek życia franciszkańskiego, jakimi są czynienie pokuty i naśladowanie Chrystusa.
   W duchowości franciszkańskiej naśladowanie Chrystusa przez świętego i jego uczniów dokonuje się na dwóch płaszczyznach:
   – zewnętrznej, bardziej widocznej i uwypuklonej przez biografów świętego, ujawniającej się szczególnie w praktykowaniu miłości i ubóstwa;
   – wewnętrznej, mniej widocznej, ale istotniejszej, bo obejmującej ideał praktykowany i nakreślony przez św. Franciszka w jego pismach, a wyrażający się w upodobnieniu do Chrystusa, aż do zjednoczenia z Bogiem przez miłość.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wskazują najważniejsze wartości, jakimi kierował się święty Franciszek.

2. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu.

Praca domowa:

1. Św. Franciszek podkreśla w swojej regule minimalizm życiowy, który osiąga się poprzez wyrzeczenie się dóbr materialnych, swoich potrzeb i życie w ubóstwie. Podaj dwa argumenty, które potwierdzają, że współczesny człowiek może dziś kierować się minimalizmem życiowym, i dwa, które temu zaprzeczają.

Materiały pomocnicze:

• Piotr Głowacki, Główne idee duchowości franciszkańskiej, Studia Włocławskie 9, 220‑232, 2006.

• Oficjalna strona internetowa Zakonu Braci Mniejszych w Polsce.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Schemat”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.