Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.12.2

Imię i nazwisko autora: Paweł Przywara

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Bist du sicher im Netz?/Czy jesteś bezpieczny w sieci?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres rozszerzony, poziom językowy B2+/C1

Cel ogólny lekcji

Umiejętność udzielania porad związanych z bezpiecznym korzystaniem z Internetu.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie oraz różnorodne złożone wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne oraz w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach oraz reaguje w formie w miarę złożonego tekstu pisanego w różnorodnych sytuacjach, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
12) nauka i technika (np. ludzie nauki, odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z urządzeń technicznych i technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz szanse i zagrożenia z tym związane, korzyści i zagrożenia wynikające z postępu naukowo‑technicznego);
II. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
9) rozpoznaje informacje wyrażone pośrednio;
III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne:
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
11) przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady, objaśnia procedury związane z załatwianiem spraw w instytucjach);
12) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
IX. Uczeń posiada:
1) wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie przedsiębiorczości.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART

Uczeń:

  • wymienia niebezpieczeństwa i zagrożenia w sieci;

  • udziela rad i wskazówek związanych z bezpiecznym korzystaniem z Internetu;

  • opisuje zagrożenia i niebezpieczeństwa w Internecie oraz przedstawia metody, jak się przed nimi chronić.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się:

  • ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach – artykuł, animacja 2D;

  • używanie obrazu i dźwięku – wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych;

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej – robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie.

Metody i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • podająca: pogadanka, wyjaśnianie, animacja 2D, praca z tekstem źródłowym;

  • aktywizująca: burza mózgów, LdL (nauka przez nauczanie), Partner Check, Speed Dating;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki: multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • plenum,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • fiszki obejmujące słownictwo związane z tematem,

  • multimedium (animacja 2D),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat zagrożeń w internecie i prosi o podanie znanych słów do tematu (burza mózgów).

  • Nauczyciel pyta uczniów, kiedy czują się bezpiecznie w internecie. Nauczyciel rozpoczyna krótką dyskusję na ten temat.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie pracują metodą LdL. Wyznaczeni uczniowie mają przygotowane fragmenty tekstu Sei vorsichtig im Netz! oraz pytania lub quiz do danego fragmentu tekstu. Uczniowie ci prezentują po kolei przydzielone im fragmenty, przedstawiając je na forum klasy w formie streszczenia, wyjaśniają przy tym nieznane kluczowe zwroty i pojęcia. Nieznane zwroty zapisują na tablicy. Następnie zadają pozostałym uczniom przygotowane przez siebie pytania lub przeprowadzają quiz. Quiz można przeprowadzić również w wersji online.

  • Następnie uczniowie w parach wybierają wypowiedź, która najlepiej podsumowuje treść tekstu, układają informacje w kolejności, uzupełniają zdania wyrazami z listy (Übung 1‑3 z sekcji Przeczytaj).

  • Uczniowie oglądają animację bez dźwięku, opowiadają o tym, co widzą. Następnie nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy i przydziela każdej grupie osobną część animacji (inny rodzaj zagrożenia) – Datenmissbrauch, Cyberkriminalität, Cybermobbing. Kolejny raz uczniowie obejrzą animację z dźwiękiem. Zadaniem każdej grupy jest zwrócenie szczególnej uwagi na fragment animacji dotyczący przydzielonego danej grupie tematu. Uczniowie każdej grupy powinni podczas oglądania animacji zanotować najważniejsze hasła, które pozwolą im na zaprezentowanie danego zagadnienia pozostałym uczniom. Po obejrzeniu animacji każda z grup prezentuje na forum klasy to zagadnienie (zagrożenie w sieci), które zostało jej przydzielone.

  • Nauczyciel, korzystając z metody „speed dating”, tworzy dwa rzędy uczniów zwróconych twarzami do siebie. Podaje temat do krótkiej wymiany zdań, np. 1. Kann man sich vor Datenmissbrauch schützen?, 2. Sicherheit im Netz hängt von den Nutzern ab. Uczniowie mają odbyć krótką rozmowę, starając się użyć jak najwięcej słówek z tekstu i ćwiczeń. W tym celu nauczyciel układa między dwoma uczniami z każdej pary zestawy fiszek ze słownictwem – po jednym zestawie na dwoje rozmówców (5 fiszek, po 3 słówka na fiszce). Przy każdej zmianie tematu uczniowie losują jedną fiszkę i odkładają ją na bok dopiero po użyciu wszystkich zapisanych na niej słówek. Ich zadaniem jest „pozbycie się” wszystkich kartek ze słówkami leżących między nimi. Po krótkiej wymianie zdań, na sygnał nauczyciela uczniowie przechodzą do następnej osoby w rzędzie, a nauczyciel podaje kolejny temat rozmowy. Tematami rozmowy mogą być między innymi pytania z Übung 3 do Animacji 2D.

  • Uczniowie dobierają się w pary. Następnie zaznaczają poruszane w animacji tematy, dopasowują rady do zagrożeń w sieci, odpowiadają na pytanie (Übung 1‑3 z sekcji Animacja 2D). Uczniowie naprzemiennie rozwiązują zadania do animacji 2D, wyjaśniając partnerowi swój tok rozumowania. W kolejnym kroku dwie pary porównują swoje rozwiązania. Na koniec uczniowie dokonują refleksji nad pracą w parze. Przed przystąpieniem do pracy nauczyciel powinien zapoznać uczniów z zasadami rozwiązywania ćwiczeń w parach. Zasada naczelna: myślę, wyjaśniam i szukam ewentualnego błędu samodzielnie.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowe dobierają się w pary. Jedna osoba z pary opowiada o niebezpiecznej sytuacji, która w sieci spotkała ją lub kogoś z grona znajomych, natomiast druga udziela porady, co powinna zrobić, jak uniknąć zagrożeń. Pary prezentują swoje krótkie dialogi na forum klasy. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej odnośnie poprawności językowej oraz merytorycznej prezentowanych dialogów.

Praca domowa

Uczniowie przygotowują katalog/folder ze wskazówkami dla młodzieży odnośnie do bezpiecznego korzystania z Internetu (Aufgabe 8 z części Sprawdź się). 

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji 2D

  • Przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa. Uczniowie w ramach metody lekcji odwróconej przygotowują fiszki ze słownictwem zawartym w animacji 2D.

  • W trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm). Nauczyciel lub uczniowie organizują spotkanie w formie online z policjantem na temat cyberprzestępstw i cybermobingu. Uczniowie zadają policjantowi pytania dotyczące tematu (spotkanie przebiega w języku polskim, natomiast podsumowanie spotkania i wypowiedzi policjanta – w języku niemieckim). Następnie mogą też w grupach stworzyć poradnik z wykorzystaniem myślenia wizualnego: Jak chronić się w sieci?

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu. Uczniowie opisują krótko spotkanie z policjantem lub też wypowiadają się pisemnie na temat, co robią, aby czuć się bezpiecznie w sieci.

Słownik