Autor: Anna Juwan

Temat: Pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowe cechy płciowe człowieka

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Dokonasz podziału cech płciowych człowieka.

• Scharakteryzujesz pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowe cechy płciowe człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• analiza grafiki interaktywnej;

• gra dydaktyczna;

• analiza tekstu źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Pierwszo-, drugo- i trzeciorzędowe cechy płciowe człowieka”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj”, a następnie rozwiązanie ćwiczenia nr 1 (polegającego na uzupełnieniu tekstu dotyczącego tematu lekcji) zawartego w sekcji „Sprawdź się”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wspólnie z uczniami określa kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium („Grafika interaktywna”). Nauczyciel informuje uczniów, że będą mieli okazję sprawdzić swoją wiedzę o cechach płciowych człowieka i wyświetla grafikę interaktywną. Uczniowie przez chwilę samodzielnie ją analizują. Następnie chętne lub wybrane osoby rozwiązują zadania zamieszczone na grafice.

2. Nauczyciel prosi podopiecznych, by pracując w parach i odnosząc się do grafiki interaktywnej, porównali cechy płciowe kobiety i mężczyzny, a następnie stworzyli na tej podstawie tabelę. Po ukończeniu pracy uczniowie konsultują swoje rozwiązania z inną, najbliżej siedzącą parą.

3. Uczniowie układają indywidualnie pytania do treści e‑materiału. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza najlepiej odpowiadających, np. ocenami z aktywności.

4. Uczniowie rozwiązują w grupach 4‑osobowych ćwiczenia nr 7 (w którym mają za zadanie – na podstawie tekstu źródłowego – określić, które cechy płciowe mogą w największym stopniu zmieniać się w trakcie życia człowieka) i nr 8 (w którym mają za zadanie – na podstawie tekstu i własnej wiedzy – określić, co ma największy wpływ na wykształcenie pierwszo- i drugorzędowych cech płciowych w życiu płodowym człowieka). Po jego wykonaniu następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Chętni uczniowie podsumowują wiedzę zdobytą na zajęciach.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 2 do 6 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Grafika interaktywna” na lekcji „Budowa i funkcjonowanie układu rozrodczego człowieka”.