Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.1.1.2

Imię i nazwisko autora: Katarzyna Walkowska

Przedmiot: język niemiecki

Temat zajęć Wenn ich nur älter wäre ... Lebensphasen/Gdybym tylko był starszy... Fazy życia

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, zakres podstawowy, klasa I, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Doskonalenie umiejętności opisywania i wypowiadania się na temat okresów życia.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania, osobisty system wartości, autorytety);
5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
6) układa informacje w określonym porządku;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
11) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
12) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • scharakteryzuje etapy życia człowieka i rozpozna ich zalety;

  • przedstawi najlepszy etap swojego życia;

  • zweryfikuje, jakie uprawnienia i możliwości można otrzymać po osiągnięciu odpowiedniego wieku.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • sam decyduje, jakie informacje przedstawić;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

  • rozumienie informacji – czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet.

Metody/techniki nauczania:

  • podająca – techniki: opis, praca ze źródłem drukowanym, tekst audio;

  • eksponująca – technika: ćwiczenia przedmiotowe;

  • praktyczna – technika: burza mózgów;

  • kognitywna – techniki: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w plenum,

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (plik audio),

  • arkusz tabelarycznego życiorysu,

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji

a) Faza wprowadzająca:

  • Nauczyciel poleca uczniom przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat etapów życia człowieka. Następnie prosi uczniów o podanie znanych słów do tematu.

  • Nauczyciel inicjuje krótką dyskusję na temat etapów życia człowieka oraz cech charakterystycznych dla każdego z nich. Wykorzystując metodę „burzy mózgów”, tworzy wspólnie z uczniamy mapę myśli do tematu.

b) Faza realizacyjna:

  • Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Zadaniem każdej grupy będzie przygotowanie się do dyskusji panelowej na temat: „Jaki okres w życiu człowieka jest najlepszy?”. Osobami reprezentującymi poszczególne grupy będą postaci z czytanki Meine beste Lebensphase – Maria (okres dojrzewania), Elena (dorosłość) oraz Hannah (czas emerytury). Uczniowie czytają tekst dotyczący danej osoby, starając się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. Nauczyciel wskazuje, aby przygotowując się do wypowiedzi, uczniowie zwrócili uwagę na zalety danego okresu albo jego wady. Mogą posiłkować się słownictwem z ćwiczeń do części „Przeczytaj”.

  • Jako przygotowanie do dyskusji panelowej nauczyciel przypomina uczniom i powtarza z nimi konstrukcję gramatyczną: czas przeszły złożony Perfekt. Na przykładzie Aufgabe 5. i 6. w części „Sprawdź się” uczniowie ćwiczą wykorzystanie tej konstrukcji w wypowiedziach.

  • Przed przystąpieniem do dyskusji uczniowie odsłuchują plik audio. Nauczyciel prosi uczniów o zanotowanie na kartkach zwrotów, które przydadzą się w formułowaniu argumentów podczas dyskusji. Zwroty proponowane przez uczniów mogą zostać zapisane na tablicy i wyjaśnione. Uczniowie analizują usłyszany wywiad, wykonują ćwiczenia dedykowane do danego multimedium. Nauczyciel może poprosić uczniów o zrelacjonowanie treści usłyszanej rozmowy. Uczniowie kolejno opowiadają historię/ fakty z życia bohatera wywiadu (metoda kuli śnieżnej – kolejny uczeń dodaje jedną informację).

  • Następnie rozpoczyna się dyskusja panelowa – każda grupa typuje jednego reprezentanta, który ma się wcielić w daną postać. Uczniowie mogą w trakcie dyskusji przekazywać na kartce dodatkowe informacje osobie, która ich reprezentuje. Na koniec nauczyciel wraz z uczniami ocenia, która grupa zaprezentowała najbardziej przekonywujące argumenty.

c) Faza podsumowująca:

  • Uczniowie wypowiadają się na temat tego, gdzie widzieliby siebie za 10, 30 lub 50 lat? Jak wyobrażają sobie siebie w tym wieku? Co chcieliby robić, czym się zajmować? Gdzie chcieliby mieszkać?

Praca domowa:

  • Uczniowie rozwiązują Aufgabe 7 z części Sprawdź się lub przygotowują wypowiedź na temat: „Mam 80 lat. Te okresy życia były dla mnie najciekawsze, a te najtrudniejsze”. Uczniowie powinni wykorzystać słownictwo i konstrukcję gramatyczną, którą omówili na lekcji.

Propozycja realizacji materiału w klasie szkolnej: wykorzystanie metody kuli śnieżnej przy wprowadzeniu do tematu – dobieranie pojęć do tematu Lebensphase.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio:

  • przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa do tematu „Lebenslauf” oraz konstrukcji gramatycznych - znane czasy i formy czasownika; przygotowanie własnego arkusza tabelarycznego życiorysu bez wpisywania konkretnych danych osobowych

  • w trakcie lekcji: dokończenie zdania na podstawie tekstu oraz hasłowych odpowiedzi na karcie ćwiczenia/na tablicy. Zdania dotyczą miejsc, z którymi był związany główny bohater na różnych etapach życia, np.: In seiner Kindheit hat er in ... gewohnt.

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z zakresu „Etapy życia” oraz wzorców zdaniowych do wypełnienia arkusza życiorysu z perspektywy minionych 80 lat (tworzenie nowych zdań w czasie przeszłym).

Słownik