Dla nauczyciela
Autor: Ewa Orlewicz
Przedmiot: Filozofia
Temat: Kurs logiki: lekcja 50. Uzasadnianie wypowiedzi oceniających i normatywnych
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele lekcji. Uczeń:
omawia różne sposoby uzasadniania wypowiedzi normatywnych i oceniających;
rozpoznaje sposoby uzasadniania wypowiedzi oceniających;
uzasadnia wypowiedzi wartościujące;
analizuje najlepsze sposoby uzasadniania wypowiedzi oceniających i normatywnych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie przykładów zdań: po trzy z użyciem słowa „niebieski” i po trzy z użyciem słowa „wszystko”.
Faza wstępna:
Podanie tematu i celu lekcji.
Nauczyciel prosi wybranych uczniów o zaprezentowanie pracy domowej – podane odpowiedzi komentuje, prosząc uczniów o wyjaśnienie różnicy między sposobem użycia w zdaniu słowa „niebieski” a użyciem słowa „wszystko”.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel prosi uczniów o podanie kilku przykładów konfliktu wartości.
Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy, Drogą głosowania grupy wybierają, o którym konflikcie chcą rozmawiać. Nauczyciel przydziela grupom przeciwne stanowiska. Grupy przygotowują się do przeprowadzenia rozmowy w uproszczonej wersji debaty oksfordzkiej. Uczniowie poszczególnych grup wypowiadają się po kolei i na zmianę – raz członek jednej, raz drugiej grupy – przestrzegając dyscypliny czasowej i ról (pierwszy uczeń prezentuje istotę dyskutowanego problemu, drugi przedstawia stanowisko i uzasadnienie, kolejni przystępują do krytyki stanowiska oponentów oraz odpierają zarzuty).
Nauczyciel komentuje przebieg rozmowy, zwracając uwagę na specyfikę wnioskowania wspierającego tezy o charakterze oceniającym lub normatywnym.
Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału. Nauczyciel komentuje najważniejsze punkty, upewniając się, czy uczniowie dobrze je rozumieją.
Nauczyciel podejmuje rozmowę kierowaną, mającą na celu podkreślić najważniejsze sposoby uzasadniania wypowiedzi o charakterze oceniającym lub normatywnym.
Koniec lekcji i praca domowa: zadaniem ucznia jest wybranie ważnego współczesnego konfliktu wartości, a następnie sformułowanie mocnych wnioskowań, które wesprą tezę oceniającą lub normatywną pierwszego i drugiego ze stanowisk.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 7 i 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
Materiały pomocnicze:
Dydaktyka filozofii. Antropologia, red. S. Janeczek, Lublin 2010.
Wychowanie–mądrość–kultura. Problemy współczesnego wychowania w perspektywie sokratejskiej, red. B. Jodłowska i M. Flanczewska‑Wolny, Kraków 2011.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Przeczytaj” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.