Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Kurs logiki: lekcja 50. Uzasadnianie wypowiedzi oceniających i normatywnych

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji. Uczeń:

• omawia różne sposoby uzasadniania wypowiedzi normatywnych i oceniających;

• rozpoznaje sposoby uzasadniania wypowiedzi oceniających;

• uzasadnia wypowiedzi wartościujące;

• analizuje najlepsze sposoby uzasadniania wypowiedzi oceniających i normatywnych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

1. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie przykładów zdań: po trzy z użyciem słowa „niebieski” i po trzy z użyciem słowa „wszystko”.

Faza wstępna:

1. Podanie tematu i celu lekcji.

2. Nauczyciel prosi wybranych uczniów o zaprezentowanie pracy domowej – podane odpowiedzi komentuje, prosząc uczniów o wyjaśnienie różnicy między sposobem użycia w zdaniu słowa „niebieski” a użyciem słowa „wszystko”.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi uczniów o podanie kilku przykładów konfliktu wartości.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy, Drogą głosowania grupy wybierają, o którym konflikcie chcą rozmawiać. Nauczyciel przydziela grupom przeciwne stanowiska. Grupy przygotowują się do przeprowadzenia rozmowy w uproszczonej wersji debaty oksfordzkiej. Uczniowie poszczególnych grup wypowiadają się po kolei i na zmianę – raz członek jednej, raz drugiej grupy – przestrzegając dyscypliny czasowej i ról (pierwszy uczeń prezentuje istotę dyskutowanego problemu, drugi przedstawia stanowisko i uzasadnienie, kolejni przystępują do krytyki stanowiska oponentów oraz odpierają zarzuty).

3. Nauczyciel komentuje przebieg rozmowy, zwracając uwagę na specyfikę wnioskowania wspierającego tezy o charakterze oceniającym lub normatywnym.

4. Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału. Nauczyciel komentuje najważniejsze punkty, upewniając się, czy uczniowie dobrze je rozumieją.

5. Nauczyciel podejmuje rozmowę kierowaną, mającą na celu podkreślić najważniejsze sposoby uzasadniania wypowiedzi o charakterze oceniającym lub normatywnym.

6. Koniec lekcji i praca domowa: zadaniem ucznia jest wybranie ważnego współczesnego konfliktu wartości, a następnie sformułowanie mocnych wnioskowań, które wesprą tezę oceniającą lub normatywną pierwszego i drugiego ze stanowisk.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 7 i 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• Dydaktyka filozofii. Antropologia, red. S. Janeczek, Lublin 2010.

• Wychowanie–mądrość–kultura. Problemy współczesnego wychowania w perspektywie sokratejskiej, red. B. Jodłowska i M. Flanczewska‑Wolny, Kraków 2011.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Przeczytaj” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.