Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.1.14.6

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Demokratie – das Recht auf Gleichheit / Demokracja – prawo do równości

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa I, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: 
Umiejętność wypowiadania się na tematy społeczne ze szczególnym uwzględnieniem kwestii demokracji.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
14) państwo i społeczeństwo (np. wydarzenia i zjawiska społeczne, urzędy, organizacje społeczne i międzynarodowe, problemy współczesnego świata).
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • definiuje termin demokracja,

  • wyjaśnia, czym dla niego jest demokracja,

  • opisuje zalety życia w demokratycznym kraju.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania pomiędzy nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

  • stosowanie mnemotechnik – używanie obrazu i dźwięku obok słów (wykorzystywanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, odtwarzanie dźwięków z pamięci, porównywanie dźwięków z naszego języka do dźwięków języka, którego się uczymy);

strategie kognitywne:

  • stosowanie technik generatywnych – zadawanie pytań, robienie notatek, powtarzanie zdań na głos;

  • stosowanie technik strukturalnych – wybieranie najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • używanie języka pomimo braku wiedzy w zakresie słownictwa i gramatyki;

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

  • prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów;

  • współpraca z koleżankami/kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego.

Metody i formy nauczania:

  • podejście humanistyczne;

  • podejście komunikacyjne;

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, praca z plikiem audio, wyjaśnianie;

  • aktywizująca: wcielanie się w inną postać, gry dydaktyczne, burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • plenum,

  • praca w parach,

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (plik audio),

  • zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów o zdefiniowanie terminu demokracja. Uczniowie zapisują swoje skojarzenia i definicje na kartkach. Nauczyciel zbiera kartki i prosi jednego ucznia o odczytanie definicji na forum klasy. Uczniowie wybierają trzy najlepsze definicje (burza mózgów). Nauczyciel zapisuje je na tablicy.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów o zwrócenie uwagi na zdjęcie w części Przeczytaj oraz o odpowiedź na pytania, w jaki sposób nawiązuje ono do hasła Demokracja i po czym można rozpoznać, że żyje się w demokratycznym kraju. Chętni uczniowie przedstawiają swoje skojarzenia na forum klasy.

  • Następnie uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym Demokratisch leben – aber wie? W razie trudności mogą skorzystać z dodatkowej pomocy, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku. Nauczyciel wspiera uczniów, odpowiadając na pytania dotyczące słownictwa.

  • Nauczyciel sprawdza stopień zrozumienia treści tekstu przez uczniów, wykorzystując do tego Übung 1 w części Przeczytaj. Nauczyciel prosi uczniów, aby przeczytali głośno kolejno fragmenty tekstu, które stanowią odpowiedź na pytania zawarte w śródtytułach.

  • Następnie uczniowie dobierają się w pary i w parach sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, w tym celu wykonują Übung 2–3 w części Przeczytaj. Uczniowie wybierają informacje zgodne z treścią tekstu odpowiedzi oraz porównują zdania z informacjami w tekście, zaznaczając „prawda” lub „fałsz”.

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i prosi, aby w grupach ustalili odpowiedzi na pytania:

Was bedeutet der Begriff Demokratie?

Welche drei Formen der Demokratie gibt es?

Nenne die drei Gewalten in einem demokratischen Land.

  • Grupy prezentują swoje odpowiedzi na forum klasy.

  • W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z plikiem audio Was bedeutet für dich Demokratie?. Zanim to nastąpi, nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy. Uczniowie jednej grupy otrzymują od nauczyciela fiszki z wyrazami w języku niemieckim, które wystąpią w nagraniu. Uczniowie drugiej grupy otrzymują te same wyrazy w języku polskim. Uczniowie czytają kolejno wyrazy w języku niemieckim. Uczeń, który otrzymał polskie tłumaczenie danego wyrazu, zgłasza się i odczytuje ten wyraz. Następnie zadanie wykonywane jest w odwrotnej kolejności. Najpierw odczytywane są kolejno wyrazy w języku polskim, a uczniowie, którzy mają niemieckie tłumaczenie danego wyrazu, je odczytują. W ten sposób nauczyciel przygotowuje uczniów do słuchania nagrania. Wśród wyrazów na fiszkach mogą się znaleźć np.: das Recht haben, die Menschenwürde, die Freiheit, die Staatsführung, das Wahlrecht, die geheime Wahl, das Gesetz, die Sicherheit, der Bürger, die Bevölkerung.

  • Następnie uczniowie słuchają nagrania i analizują jego treść oraz sprawdzają indywidualnie stopień jej zrozumienia, wykonując Übung 1–3 w części Plik audio.

  • Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każdej grupie przyporządkowuje jedną osobę, która wypowiadała się w nagraniu (Elisa, Jan, Renate). Uczniowe w grupach zapisują pięć wyrazów, które ułatwią im zrelacjonowanie wypowiedzi danego bohatera, a następnie jeden przedstawiciel grupy zapisuje te wyrazy na tablicy, a inny wciela się w rolę bohatera i przedstawia na ich podstawie wypowiedź bohatera nagrania.

  • W ramach podsumowania pracy z plikiem audio nauczyciel prosi uczniów o odpowiedź na pytanie, która z wypowiedzi na temat demokracji jest im najbliższa i dlaczego albo która ich nie przekonuje. Wybrani uczniowie wypowiadają się na forum klasy.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie w parach piszą krótki tekst na temat praw obywateli w demokratycznym kraju (Aufgabe 7 w części Sprawdź się), następnie odczytują swoje teksty na forum klasy. Nauczyciel udziela im informacji zwrotnej dotyczącej poprawności wypowiedzi.

Praca domowa

Uczniowie przygotowują pisemnie mowę na temat demokracji (Aufgabe 8 w sekcji Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio:

  • przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, zaciekawienie omawianym zagadnieniem, odgadnięcie tematu lekcji; uczniowie mogą usłyszeć tylko początkowe fragmenty wypowiedzi i starać się na zasadzie hipotezy zgadnąć, jak dane wypowiedzi mogłyby być rozwinięte;

  • w trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych, jako forma słowniczka; uczniowie mogą utworzyć listę pytań do osób wypowiadających się w nagraniu lub otrzymać zadanie rozwinięcia poszczególnych wypowiedzi o dodatkowe informacje;

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa, jako forma wirtualnej notatki z lekcji lub pomoc do wykonania zadania domowego; uczniowie wyrażają swoją opinię, która z wypowiedzi najbardziej odzwierciedla ich własną definicję demokracji, lub na podstawie wypowiedzi w nagraniu formułują własną podobną wypowiedź; plik audio może być także wykorzystany przy omawianiu innego tematu, np. praw człowieka.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik