Dla nauczyciela
Autor: Tomasz Mazur
Przedmiot: Filozofia
Temat: Kurs logiki: lekcja 41. Prawdopodobieństwo we wnioskowaniu
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
opisuje różne znaczenia pojęcia prawdopodobieństwa;
wyróżnia i stosuje prawdopodobieństwo w znaczeniu logicznym;
bada stopnia prawdopodobieństwa.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi połowę klasy o nieoglądanie żadnych portali informacyjnych przez kilka dni. Druga połowa klasy ma za zadanie oglądać je i notować najbardziej zaskakujące zdarzenia oraz informacje.
Faza wprowadzająca:
Podanie tematu i celu lekcji.
Nauczyciel upewnia się, czy uczniowie wywiązali się z zadania. Prosząc, by grupa poinformowanych nie zdradzała jeszcze tego, co wie, tym, którzy nie są poinformowani.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel dobiera uczniów w czteroosobowe grupy, ale w taki sposób, że w skład każdej grupy wchodzą po dwie osoby poinformowane i dwie niepoinformowane. Zadaniem poinformowanych jest krótkie naradzenie się ze sobą, a następnie przedstawienie dwóm niepoinformowanym osobom czterech informacji medialnych, z których dwie faktycznie miały miejsce, a dwie są przez nich wymyślone. Zadaniem niepoinformowanych jest wskazanie, które nie są wymyślonymi newsami.
Nauczyciel prosi kolejne grupy o zaprezentowanie wyników eksperymentu, a w szczególności podanie trafności, z jaką niepoinformowane osoby rozwiązywały zagadkę. Nauczyciel komentuje kolejne prezentacje, przechodząc do rozmowy kierowanej, w czasie której wprowadza pojęcie prawdopodobieństwa, koncentrując się na pytaniu o to, skąd wiemy, że coś jest bardziej lub mniej prawdopodobne.
Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału. Nauczyciel komentuje najważniejsze punkty upewniając się, czy uczniowie dobrze je rozumieją.
Nauczyciel kontynuuje rozmowę kierowaną omawiając z uczniami strategie ustalania stopnia pewności, wybierania jako przesłanki stwierdzenia możliwie najbardziej prawdopodobnego, oraz odróżniania prawdopodobieństwa w sensie logicznym od innych rodzajów prawdopodobieństwa.
Koniec lekcji i praca domowa: zadaniem ucznia jest obejrzenie lub wysłuchania bloku informacyjnego, wynotowanie co najmniej pięciu podanych w nim stwierdzeń, a następnie oceny ich stopnia prawdopodobieństwa.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 8 zawarte w sekcji „Sprawdź się”. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
Materiały pomocnicze:
Martens E., Dydaktyka filozoficzna, w: „Edukacja Filozoficzna” 6 (1988).
Walczak P., Metody aktywizujące w nauczaniu filozofii, w: „Analiza i egzystencja” 10 (2009).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać treść multimedium do stworzenia własnej prezentacji na temat prawdopodobieństwa we wnioskowaniu.