SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rozkład prądów morskich na Ziemi

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Poznawanie terminologii geograficznej.

3. Poznanie zróżnicowania środowiska geograficznego, głównych zjawisk i procesów geograficznych oraz ich uwarunkowań i konsekwencji.

5. Rozumienie prawidłowości w zakresie funkcjonowania środowiska geograficznego oraz wzajemnych zależności w systemie człowiek – przyroda.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3. Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

4. Formułowanie twierdzeń o podstawowych prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska geograficznego.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie zainteresowań geograficznych, budzenie ciekawości świata.

2. Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu przestrzeni geograficznej.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

IV. Hydrosfera: zasoby wód na Ziemi, morza, prądy morskie, sieć rzeczna, lodowce.

Uczeń:

3) objaśnia mechanizm powstawania i układ powierzchniowych prądów morskich oraz ocenia ich wpływ na życie i gospodarkę człowieka.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym są prądy morskie,

• omawia rodzaje prądów morskich,

• analizuje rozkład prądów morskich na Ziemi i jego przyczyny.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, atlas, mapa ścienna prądów morskich, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Makowski J., Geografia fizyczna świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Przedstawienie celów lekcji.

• Krótkie przypomnienie informacji dotyczących elementów środowiska, które warunkują występowanie prądów morskich (m.in. stref klimatycznych, cyrkulacji powietrza na kuli ziemskiej, występowania wiatrów stałych i sezonowych oraz różnic w układzie lądów na półkuli północnej i południowej).

Faza realizacyjna

• Prośba nauczyciela o indywidualne zapoznanie się z wprowadzeniem do e‑materiału oraz częścią „Przeczytaj”.

• Zapoznanie się z definicją prądu morskiego, ewentualne rozszerzenie definicji przez nauczyciela, zapoznanie się z podziałem prądów morskich ze względu na czynniki je charakteryzujące.

• Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel), omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest analiza map z atlasu (lub map dostarczonych przez nauczyciela) w celu określenia cech prądów morskich i przyczyn ich zróżnicowania na kuli ziemskiej.

• Kilkuminutowa praca i dyskusja w grupach, podczas której uczniowie na podstawie analizy map prądów morskich, globalnej cyrkulacji powietrza, układu wiatrów stałych określają związki przyczynowo‑skutkowe pomiędzy rodzajami prądów morskich i kierunkami ich przepływu, a warunkującymi je czynnikami, w tym m.in.:

  • związki występowania prądów (ciepły, zimny) z różnymi zmiennymi (np. strefa klimatyczna, szerokość geograficzna),

  • związki kierunku przepływu prądów morskich z cyrkulacją powietrza – rozkładem wiatrów stałych i sezonowych,

  • wpływ układu powierzchni lądowej na przebieg prądów morskich na półkuli północnej i południowej, z podkreśleniem występujących różnic.

• Prezentacja przy mapie ściennej prądów morskich (alternatywnie mapa może być wyświetlona na ekranie) spostrzeżeń i wniosków wybranych grup – dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, weryfikacja poprawności odpowiedzi przez nauczyciela.

• Prezentacja uczniom grafiki interaktywnej w celu weryfikacji sformułowanych wniosków, wyjaśnienia wątpliwości i usystematyzowania dotychczasowej wiedzy.

• Podsumowanie mające na celu wskazanie związków przyczynowo‑skutkowych.

• Sporządzenie w zeszycie notatki zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji grafiki interaktywnej.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Praca pisemna na temat: „Czy globalne zmiany klimatu mogą wpłynąć na przebieg prądów morskich?”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas lekcji dotyczących różnych globalnych zagadnień środowiskowych (np. przyczyny rozmieszczenia pustyń, modyfikacje klimatu przez czynniki astrefowe, globalne zmiany klimatu i ich skutki itp.) lub gospodarczych (np. rozmieszczenia łowisk, regionów rolniczych, gospodarki morskiej). Znajdzie zastosowanie także podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego hydrosfery (zakres podstawowy: IV).