Dla nauczyciela
Scenariusz zajęć
Autor: Paweł Bącal, Krzysztof Błaszczak
Przedmiot: chemia
Temat: Jakie właściwości posiadają stopy, że człowiek chce je mieć
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Poziom podstawowy i rozszerzony
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:
2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
podaje przykłady właściwości stopów;
uzasadnia cel wytwarzania stopów;
formułuje właściwości, które powodują szerokie zastosowanie stopów.
Strategie nauczania:
asocjacyjna.
Metody i techniki nauczania:
metoda lekcji odwróconej.
burza mózgów;
dyskusja dydaktyczna;
analiza materiału źródłowego;
prezentacja multimedialna;
ćwiczenia uczniowskie;
technika zdań podsumowujących.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do Internetu/smartfony, tablety;
słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
rzutnik multimedialny;
aplikacja Mentimeter i Kahoot! lub Quizizz.
Przed lekcją
Metoda lekcji odwróconej. Uczniowie w parach losują nazwę jednego stopu (nazwy zaproponowane w materiale pomocniczym). Zadaniem ich jest przygotowanie w domu prezentacji multimedialnej, uwzględniając: skład chemiczny stopu, charakterystyczne właściwości danego stopu, zastosowanie danego stopu przez człowieka. Uczniowie mogą wykorzystać materiał w różnych dostępnych źródłach informacji, w tym e‑materiał.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje pytanie: „Dlaczego do wytwarzania narzędzi i maszyn nie stosuje się czystych pierwiastków a mieszaniny różnych pierwiastków”?
Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów wokół terminu stopy. Nauczyciel może wykorzystać aplikację Mentimeter z wykorzystaniem tabletów/smartfonów.
Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.
Faza realizacyjna:
Uczniowie kolejno przedstawiają prezentacje wykonane na temat wybranego przez nich stopu. Prowadzący weryfikuje poprawność prezentacji i/lub uzupełnia je. Pozostali uczniowie mogą zabierać głos podczas prezentowanych kolejno stopów.
Nauczyciel odsyła uczniów do symulacji interaktywnej - badanie właściwości fizykochemicznych wybranych stopów - możliwość porównania z właściwościami składników stopu. Uczniowie pracują w parach.
Uczniowie sprawdzają samodzielnie swoją wiedzę i wykonują ćwiczenia zawarte w e‑materiale - sprawdź się.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów zadając przykładowe pytania: Co to jest stop? W jakim celu wytwarza się stopy? Jakie znasz przykłady stopów i podaj ich skład? Jakimi właściwościami charakteryzują się stopy? Nauczyciel może również stworzyć quiz z wykorzystaniem aplikacji: Kahoot! lub Quizizz.
Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio:
Przypomniałem/łam sobie, że...
Co bylo dla mnie łatwe...
Czego się nauczyłem/łam...
Co sprawiało mi trudności...
Praca domowa:
Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte w e‑materiale – „Sprawdź się”.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Symulację interaktywną uczniowie mogą wykorzystać podczas przygotowywania się do zajęć lub do sprawdzianu.
Materiały pomocnicze:
Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):
Co to jest stop?
W jakim celu wytwarza się stopy?
Jakie znasz przykłady stopów i podaj ich skład?
Jakimi właściwościami charakteryzują się stopy?
Nauczyciel przygotowuje karteczki do rozlosowania wśród uczniów z nazwami stopów: duraluminium, mosiądz, brąz, tombak, spiż, amalgamat, stal, żeliwo, stop Wooda, alpaka, chromonikiel, stop ołowiu, staliwo, aeral, fosfobrąz, elektron.