Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Wyprawa Napoleona na Rosję i jej skutki

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia przebieg wyprawy Napoleona na Moskwę;

• wyjaśnia, jakie były przyczyny klęski Francuzów;

• tłumaczy, jakie były skutki kampanii rosyjskiej dla Francji i innych krajów europejskich.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wyprawa Napoleona na Rosję i jej skutki”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film + Sprawdź się” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Na podstawie tych informacji uczniowie mają przygotować prezentację dotyczącą wyprawy Napoleona i jego armii na Rosję.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat oraz cele lekcji, a następnie omawia jej planowany przebieg.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca, by uczniowie przygotowali - każdy indywidualnie - mapę myśli związaną z tematem wyprawy Napoleona na Moskwę. Wybrana osoba lub ochotnik zapisuje propozycje na tablicy.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje, udziela też uczniom informacji zwrotnej dotyczącej przedstawionej pracy.

2. Praca z pierwszym multimedium („Animacja”). Uczniowie zapoznają się z animacją i wykonują w parach polecenie nr 3 „Opisz taktykę Rosjan. Wyjaśnij, na ile przyczyniła się ona do wygranej rosyjskiej armii”. Wybrana osoba z dwójki uczniowskiej prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją i koryguje ewentualne błędy.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel, korzystając z tablicy interaktywnej lub rzutnika, wyświetla treść ćwiczenia 1 zawartego w sekcji „Film + Sprawdź się”. Wspólne rozwiązanie zadania na forum klasy.

4. Następne ćwiczenia 2 i 3 wyświetlone kolejno przez nauczyciela na tablicy uczniowie rozwiązują w grupach 4‑osobowych. Analizują ilustracje oraz teksty źródłowe. Po wykonaniu każdego ćwiczenia i uzgodnieniu przez grupy wspólnych odpowiedzi następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Wyprawa Napoleona na Rosję i jej skutki” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Wróć do nagrań filmowych z sekcji „Film + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do nich polecenia.

2. (Dla uczniów chętnych) Zapoznaj się z mapą interaktywną i zamieszczonymi tam tekstami źródłowymi. Wykonaj dołączone do niej polecenia.

Materiały pomocnicze:

A. Zahorski, Napoleon, Warszawa 1985.

R. Bielecki, Encyklopedia wojen napoleońskich, Warszawa 2001.

M. Kukiel, Wojna 1812 roku, t. I–II, Poznań 1999.

P. Dróżdż, Borodino 1812, Warszawa 2003.

Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z animacją przedstawiającą wyprawę na Moskwę oraz z mapą interaktywną, aby przygotować się do późniejszej pracy.