SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Problemy związane z upowszechnianiem się roślin uprawnych zmodyfikowanych genetycznie - Czy należy się bać GMO?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony

PODSTAWA PROGRAMOWA

Cele kształcenia - wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Rozumienie specjalistycznych pojęć i posługiwanie się terminami geograficznymi.

2. Identyfikowanie sieci powiązań przyrodniczych, społecznych, kulturowych, gospodarczych i politycznych w przestrzeni geograficznej.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

4. Formułowanie twierdzeń o prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska przyrodniczego i społeczno‑gospodarczego oraz wzajemnych zależności w systemie przyroda - człowiek - gospodarka.

5. Stawianie pytań, formułowanie i weryfikacja hipotez oraz proponowanie rozwiązań problemów dotyczących środowiska geograficznego.

6. Waloryzowanie zjawisk i procesów przyrodniczych oraz wartościowanie zachowań i działalności człowieka w środowisku geograficznym.

III. Kształtowanie postaw.

4. Docenianie znaczenia dóbr kultury i zasobów przyrody w życiu człowieka, rozumienie konieczności racjonalnego ich użytkowania i ochrony.

5. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za stan i jakość środowiska geograficznego, kształtowanie ładu przestrzennego oraz przyszły rozwój społcczno‑kulturowy i gospodarczy własnego regionu, Polski i świata.

Treści nauczania:

X. Zróżnicowanie gospodarki rolnej: typy rolnictwa i główne regiony rolnicze na świecie, rolnictwo uprzemysłowione a rolnictwo ekologiczne, uprawy roślin modyfikowanych genetycznie. Uczeń: 3) identyfikuje problemy związane z upowszechnianiem się roślin uprawnych modyfikowanych genetycznie i wyjaśnia rozmieszczenie obszarów ich upraw; 4) dostrzega dylematy związane z wykorzystaniem roślin modyfikowanych genetycznie.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• dowiaduje się, na czym polega modyfikacja genetyczna organizmów,

• poznaje szanse i zagrożenia związane z modyfikacją genetyczną organizmów (w świetle dzisiejszej wiedzy),

• ocenia, jakie skutki dla środowiska, człowieka i gospodarki ma wprowadzanie organizmów transgenicznych.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, flipped classroom

Formy zajęć: praca w grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Niemirowicz‑Szczytt Katarzyna (red.), GMO w świetle najnowszych badań, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2012.

PRZEBIEG LEKCJI

Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z e‑materiałem (tekstem i filmem) oraz innymi źródłami w celu zebrania szerokiego zestawu informacji dotyczących organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) i skutków ich stosowania.

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie w temat lekcji poprzez omówienie/przypomnienie, czym są organizmy modyfikowane genetycznie; nauczyciel sprawdza samodzielnie przyswojoną przez uczniów wiedzę poprzez zadawanie pytań.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest przeprowadzenie debaty (wg uproszczonych zasad debaty oksfordzkiej) dotyczącej problemów związanych ze stosowaniem GMO.

• Podział uczniów na grupy (liczebność określa nauczyciel).

• Kilkuminutowa praca w grupach nad uzupełnieniem zawartej w e‑materiale mapy myśli (jej prawej strony); po zakończeniu pracy każda grupa deklaruje się jako zwolennik lub przeciwnik GMO; z każdej grupy wyłaniana jest jedna osoba do uczestnictwa w debacie.

• Przedstawienie przez nauczyciela zasad organizacji debaty:

  • kilkoro uczniów uczestniczy bezpośrednio w debacie, dzieląc się na zwolenników i przeciwników dyskutowanej tezy – „Czy należy bać się GMO?”,

  • dwie grupy siadają przy stołach ustawionych po obu stronach sali lekcyjnej, pozostali uczniowie zajmują miejsca w ławkach,

  • debatą kieruje nauczyciel, udzielając głosu na przemian poszczególnym stronom i podsumowując wystąpienia,

  • każda runda wypowiedzi zwolenników i przeciwników dyskutowanego problemu trwa 2‑3 minuty,

  • pozostali uczniowie głosują po każdej rundzie, np. przesiadając się na odpowiednią stronę sali lekcyjnej.

• Proponowane tematy debaty:

  • czy modyfikacja genetyczna organizmów jest potrzebna?

  • czy stosowanie GMO stwarza zagrożenie dla środowiska/człowieka/ gospodarki?

  • czy stosowanie GMO przynosi korzyści dla środowiska/człowieka/ gospodarki?

  • czy konieczna jest ścisła kontrola nad stosowaniem GMO?

• Podsumowanie wyników debaty przez nauczyciela w interakcji z uczniami.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna: przygotuj analizę SWOT dotyczącą stosowania GMO – uwzględnij jej mocne i słabe strony oraz szanse i zagrożenia w kontekście środowiska przyrodniczego, człowieka i gospodarki.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Dane i grafiki zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane podczas innych, zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących zagadnień związanych z rolnictwem i ochroną środowiska. Opinie wyrażone podczas lekcji mogą zainspirować ucznia do własnych przemyśleń na temat zagrożeń dla współczesnego rolnictwa, jakości produkowanej żywności lub zakresu ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze.