Dla nauczyciela

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język niemiecki

Temat zajęć: Durch die Bundesländer/Przez niemieckie landy

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, zakres rozszerzony, poziom językowy B2+/C1

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat zwiedzania oraz na temat zabytków niemieckich miast. 

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie oraz różnorodne złożone wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne oraz w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach oraz reaguje w formie w miarę złożonego tekstu pisanego w różnorodnych sytuacjach, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie, awarie i wypadki w podróży, ruch uliczny, bezpieczeństwo w podróży);
II. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
IV. Uczeń tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
12) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
13) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, komentuje wypowiedzi uczestników dyskusji, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART

Uczeń:

  • zdefiniuje pojęcie osobliwości – miejsca wartego zobaczenia;

  • wymienia osobliwości niemieckich miast;

  • określa swoje preferencje odnośnie zwiedzania.

Cele motywacyjne:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych);

strategie kognitywne:

  • ćwiczenie (tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie zdań lub części zdań ze sobą);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych - niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim);

  • pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez, np. tworzenie nowych wyrazów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy.

Metody i formy pracy:

  • podejście komunikacyjne;

  • podejście humanistyczne;

  • konstruktywizm;

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, praca z mapą interaktywną, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: burza mózgów;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium: mapa interaktywna,

  • zdjęcia z multimedium w formie slajdów,

  • zestaw zadań interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z treścią tekstu wprowadzającego, a następnie inicjuje krótką rozmowę na temat doświadczeń związanych ze zwiedzaniem, preferowanym sposobem zwiedzania. Nauczyciel wykorzystuje w tej części lekcji elementy materiału ilustracyjnego zawartego w multimedium, by zachęcić uczniów do próby rozpoznania charakterystycznych obiektów zabytkowych w Niemczech.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Was verstehst du unter dem Begriff Sehenswürdigkeit? Uczniowie odpowiadają, nauczyciel zapisuje zwroty na tablicy. 

  • Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym Sehenswürdigkeiten – Denkmäler der Geschichte, starając się zrozumieć jego treść na podstawie wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku oraz uzupełniając brakujące fragmenty (Übung 1 z części Przeczytaj).

  • Następnie uczniowie indywidualnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 2‑3 z części Przeczytaj. Uczniowie dopasowują brakujące fragmenty tekstu, zaznaczają, co jest prawdą, a co fałszem, łączą wyrażenia na podstawie informacji w tekście.

  • Uczniowie dobierają się w pary i odpowiadają na następujące pytania: 1. Welche zwei Typen von Reisenden werden im Text dargestellt? 2. Wie wird im Text der Begriff Denkmal definiert? 3. Nenne zwei Beispiele für Denkmäler. (Übung 4 w części Przeczytaj). Wybrane pary prezentują odpowiedzi na forum klasy, a nauczyciel udziela informacji zwrotnej dotyczącej poprawności wypowiedzi.

  • W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z multimedium Meine Reise durch die Bundesländer (mapa interaktywna). Zanim to nastąpi, nauczyciel pyta: Welche Orte, die auf der Landkarte markiert wurden, hast du besucht? Was weißt du über diese Orte oder womit verbindest du sie? Chętni uczniowie udzielają odpowiedzi.

  • Następnie uczniowie analizują treść mapy interaktywnej, czytają i słuchają informacji oraz poznają słownictwo.

  • Uczniowie w parach sprawdzają stopień zrozumienia treści mapy interaktywnej, wykorzystując do tego Übung 1‑3 z części Mapa interaktywna. Uczniowie łączą części wypowiedzi, tworząc informacje zgodne z treścią mapy, uzupełniają nazwy landów oraz miast, pracują ze słownictwem, zastępując wyrazy lub wyrażenia odpowiednimi synonimami.

  • Nauczyciel dzieli uczniów na 3‑4-osobowe grupy. Uczniowie wcielają się w rolę Anny i piszą kartkę pocztową z podróży (Übung 4 w części Mapa interaktywna). Grupy wymieniają się kartkami i odczytują je na forum klasy.

  • W ramach podsumowania pracy z mapą nauczyciel prosi uczniów o krótkie podsumowanie, które z przedstawionych miejsc, obiektów wydają im się być szczególnie atrakcyjne, ciekawe, godne zwiedzenia i dlaczego.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie po kolei odpowiadają na pytanie: Bist du ein Slowtraveller, ein Sehenswürdigkeitenjäger oder vielleicht keiner von beiden? Uczniowie określają swoje preferencje odnośnie zwiedzania, wyrażają swoje zdanie i argumentują je.

Praca domowa

Uczniowie formułują wypowiedź pisemną. Uczniowie opisują, które z atrakcji lub miejsc wymienionych w lekcji odwiedziliby najchętniej i dlaczego. Uzasadniają swoje zdanie oraz podają przynajmniej dwa miejsca i po dwa argumenty przemawiające za ich wyborem (Aufgabe 8 w części Sprawdź się).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy interaktywnej

  • Przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, zaciekawienie tematem lekcji, wywołanie u uczniów burzy mózgów i skojarzeń związanych z zabytkami i osobliwościami miast w Niemczech.

  • W trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych, jako mini przewodnik podczas wykonywania ćwiczeń. W części podsumowującej lekcji nauczyciel może wykorzystać materiał ilustracyjny do sprawdzenia wiedzy uczniów o omówionych osobliwościach i przeprowadzić mini quiz polegający na rozpoznaniu obiektu na wyświetlonym slajdzie. W tym celu nauczyciel przygotowuje slajdy z fotografiami obiektów przedstawionych w e‑materiale.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa, jako forma wirtualnej notatki. Uczniowie przygotowują do tematu notatkę wizualną, którą zawieszają na gazetce klasowej. Uczniowie mogą na podstawie mapy interaktywnej przygotować ofertę/plan wycieczki klasowej.

Słownik