Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Imperia bliskowschodnie i ich wierzenia: Egipt, Babilon, Asyria, Medowie i Persja. Żydzi

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego niektóre starożytne imperia nie potrafiły utrzymać podbitych terenów;

• opisuje, jak postrzegano władcę w państwach starożytnego Wschodu;

• charakteryzuje, w jaki sposób kształtowały się religie w cywilizacjach wschodnich.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji. Określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? W ten sposób uczniowie określają kryteria sukcesu, które będą ich obowiązywać podczas zajęć.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego imperiów bliskowschodnich. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie uczniowie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i na nie odpowiadają.

2. Praca z pierwszym multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 2: „Wymień i wskaż na mapie imperia starożytne, które były kolejno podbijane przez Persów”. Poleca uczniom, aby podzielili się na mniejsze grupy (do czterech lub pięciu osób) i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź. W podobny sposób uczniowie wykonują kolejne polecenie: wyjaśniają, które terytoria mogły stać się następnym celem podboju perskiego.

3. Praca z drugim multimedium („Audiobook + Sprawdź się”). Nauczyciel czyta polecenie 2: „Wyjaśnij, o jakich aspiracjach świadczy używanie tytułu »króla wszechświata«” i prosi uczniów, aby w parach przygotowali rozwiązanie na podstawie nagrania, które zaraz zostanie odtworzone. Następnie wybrane dwójki uczniowskie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

4. Nauczyciel, nawiązując do polecenia 3, zadaje uczniom pytanie: Jak myślicie, kto w świetle tekstu traktatu najbardziej zagrażał władzy królów asyryjskich? Uczniowie krótko dyskutują.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji i wspólnie ustalone kryteria sukcesu. Następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć i ocenia pracę uczniów, wskazując jej mocne i słabe strony.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Audiobook + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

J. Zabłocka, T. Zawadzki, Wybór źródeł do historii starożytnego Wschodu, Poznań 1966.

A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2010.

Ł. Niesiołowski‑Spano, K. Stebnicka, Historia Żydów w starożytności, Warszawa 2020.

P. Iwaszkiewicz, Władcy i wodzowie starożytności. Słownik, Warszawa 1998.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Mapa interaktywna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.