Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Typy budowy komórek jajowych

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• dokonuje klasyfikacji komórek jajowych ze względu na ilość i rozmieszczenie żółtka;

• wykazuje zależność między ilością i rozmieszczenie żółtka w jaju a sposobem bruzdkowania oraz typem rozwoju zwierząt;

• wymienia przykłady grup zwierząt, u których występują określone typy komórek jajowych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• strategia kształcenia wyprzedzającego;

• nauczanie hybrydowe.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• analiza tekstu źródłowego;

• mapa myśli;

• ćwiczenia interaktywne.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• cztery arkusze papieru A1;

• flamastry;

• kartki z zagadnieniami do losowania (zob. materiały pomocnicze).

Przed lekcją:

Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie informacji dotyczących:

• żółtka i pełnionych przez nie funkcji;

• rozmieszczenia żółtka w obrębie cytoplazmy;

• położenia żółtka;

• sposobu i przebiegu bruzdkowania.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się ze wstępem znajdującym się w e‑materiale. Zadaje pytania:

   • Gdzie u zwierząt powstaje komórka jajowa?

   • Jaką funkcję pełni komórka jajowa?

   • Jakimi cechami mogą się różnić komórki jajowe u zwierząt?

2. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy i prosi ich, by na podstawie e‑materiału opracowali mapę myśli dotyczącą przydzielonych zagadnień:

   • grupa I i II – klasyfikacja komórek jajowych ze względu na ilość żółtka; rozmieszczenie żółtka na terenie cytoplazmy;

   • grupa III i IV – położenie żółtka; sposób i przebieg bruzdkowania. Grupy otrzymują po dwa arkusze papieru A2 i na jednym z nich sporządzają mapę myśli. Następnie wybierają po dwóch ekspertów, którzy najlepiej opanowali otrzymane zagadnienia. Eksperci zamieniają się grupami (I z III, II z IV) i przekazują zdobytą wiedzę. Uczniowie robią na drugim arkuszu notatki w formie mapy myśli, porządkując informacje przekazywane przez eksperta. Po upływie wyznaczonego czasu eksperci wracają do swoich grup. Grupy prezentują wyniki swojej pracy, nauczyciel uzupełnia brakujące informacje, koryguje ewentualne błędy.

2. Wskazane osoby, wykorzystując wykonane przez swoje grupy mapy myśli lub grafikę interaktywną zamieszczoną w e‑materiale, określają typy komórek jajowych występujące u kręgowców i owadów.

3. Uczniowie wykonują polecenie nr 3: wyjaśniają, dlaczego samice ssaków łożyskowych wytwarzają jaja alecytalne.

Faza podsumowująca:

1. Grupy losują po trzy kartki z zagadnieniami. Zadaniem grup jest ułożenie pytań do wylosowanych zagadnień. Każda grupa zadaje pytania trzem pozostałym grupom. Za poprawne udzielenie odpowiedzi grupa otrzymuje 1 punkt. Wygrywa grupa, która zdobędzie największą liczbę punktów.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 8.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Uczniowie mogą wykorzystać grafikę interaktywną w celu przygotowania się do lekcji powtórkowej.