Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Powstawanie i charakterystyka gór fałdowych
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I
Podstawa programowa
V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.
Uczeń:
wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
analizuje proces powstawania gór fałdowych,
charakteryzuje strefy, w których powstają góry fałdowe,
opisuje różnice w górach fałdowych powstałych w strefie subdukcji i kolizji płyt litosfery.
Strategie nauczania: konektywizm
Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
Bibliografia:
M. Klimaszewski, Geomorfologia, PWN, Warszawa 1978.
M. Książkiewicz, Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1979.
W. Mizerski, Geologia dynamiczna dla geografów, PWN, Warszawa 2005.
Netografia:
Informacje o górach fałdowych:
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie wiadomości na temat procesów zachodzących na krawędziach płyt litosfery.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel zadaje pytanie: czy możliwe jest, że wysoko w górach można spotkać osady, które utworzyły się w oceanie? Rozpoczyna się burza mózgów. Jeżeli prawidłowa odpowiedź nie padnie, wówczas nauczyciel informuje, że zada uczniom to samo pytanie na koniec lekcji.
Następnie nauczyciel, kontynuując dyskusję, zadaje pytanie: Co się dzieje w strefie spreadingu? Chętni uczniowie zgłaszają swoje pomysły. Nauczyciel może posiłkować się fragmentem bloku tekstowego wyświetlonego na ekranie. Objaśnia również, czym jest flisz i jaką ma genezę.
W kolejnym etapie nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy. Grupy mają za zadanie zapoznać się z informacjami przedstawionymi w e‑materiale (na tabletach lub komputerach), które dotyczą powstawania, charakterystyki i przykładów gór fałdowych powstałych w strefie subdukcji (grupa 1) i strefie kolizji (grupa 2). Efektem ich pracy ma być notatka w zeszycie (na przykład w formie schematu).
Po zakończonym zadaniu nauczyciel prosi wybrane osoby z grupy 1. o prezentację wyników swojej pracy. Po omówieniu na forum klasy przygotowanych zagadnień nauczyciel może wyświetlić na ekranie multimedium bazowe w celu zapoznania się z nim również grupy 2. Podobne czynności następują później w przypadku grupy 2. Po tym etapie uczniowie zadają pytania pomocnicze prelegentom. Nad przebiegiem pracy czuwa nauczyciel, który koryguje i dodaje ważne aspekty w trakcie prezentacji.
W następnym etapie lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka wybranych z nich.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.
Nauczyciel może wrócić do pytania, które zadał na początku lekcji.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Wykonanie mapy, na której uczniowie zaznaczają różnymi kolorami pasma fałdowe powstałe w strefie subdukcji i strefie kolizji płyt litosfery.
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Grafiki interaktywne mogą posłużyć uczniom w fazie realizacyjnej, a także w fazie podsumowującej lekcji. Mogą także znaleźć swoje zastosowanie podczas lekcji powtórzeniowej, lekcji podsumowującej typy genetyczne gór, a także lekcji poświęconej strefie subdukcji i kolizji.